Kropswolde

1693 lidmaten

In september 1693 werd er in Kropswolde slechts één lidmaat aangenomen. De dominee noteerde over de rest van het jaar:

Sijnd’ somers geene aengenomen, om de
drocke tijt; En ’s winters niet om onge-
meen hooch water en onbruickbare wegen

bron: lidmatengroningen.nl




Vrije uitloop annex kippenparadijs Buinerveen

Ik vind het in onderstaand krantenbericht geschetste beeld van Buinerveen in 1897 allemachtig idyllisch! Uit elk huis komen ’s morgens tientallen kippen te voorschijn. Klinkt dit niet véél leuker dan legbatterijen?

Een stijg is een maataanduiding voor voorwerpen, net zoals bv dozijn. Het aantal [eieren in dit geval] in één stijg is 20. In het Gronings haren we t vrouger over n stieg aaier.


Vervolg der Nieuwstijdingen.. "Nieuwe Veendammer courant". Wildervank, 21-08-1897. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMVEEN01:000078971:mpeg21:p005



Gerlof Johannis Oudeboon

Uit de Diakonie van de Hervormde gemeente Dantumawoude Driesum Wouterswoude: 

Het diaconieboek van bovenstaande hervormde gemeente start in 1756. Het geeft een klein inkijkje in het bestaan van de gealimenteerden aan de hand van bestede bedragen met kleine omschrijvingen, voor wie en aan wie er wordt betaald. Meestal zijn het opsommingen.Maar op de eerste pagina vinden we de volgende aantekening, als onderdeel van een korte omschrijving van documenten die tot de diaconie behoren:

Een Generale Acte voor alle die aan de Dijakonie vervallen.

Nog een particuliere Acte tusschen de Weesvoogden an Dokkum en deze Kerken Raad, nopens ‘t onderhoud van Gerlof Johannis Oudeboon. 

Er is dus een aparte overeenkomst voor onderhoud van deze Gerlof Johannis met de weesvoogden van Dokkum. Dat maakt het meer dan waarschijnlijk dat hij in Dokkum geboren is en daarom ten laste van de diaconie aldaar komt. Een klein onderzoekje leert dat hij is getrouwd met een Driesumse, Marike Hendriks. Hun eerste kind werd nog geboren in Dokkum, maar de latere in Driesum. Het zijn er vier in totaal: Johannes, Sibbeltje, Janke en Trijntje. Onbekend om welke reden vervalt het gezin in armoede en doet een beroep op bijstand van de diaconie ter plaatse.

Mogelijk is Gerlof eerder getrouwd geweest en bleef hij als weduwnaar achter met een aantal kleine kinderen. Dat zou verklaren waarom er geen doopinschrijvingen zijn van Geele en Lieuwe, die wel worden genoemd in het Diaconieboek, na het overlijden van Gerlof, als kinderen van Marijke Hendriks. Andere mogelijkheden zijn dat de dopen van deze twee kinderen niet geregistreerd zijn, maar dat ze wel uit dit huwelijk stammen of dat voorkinderen waren van Marijke Hendriks. 

De diaconie van de Hervormde gemeente Dantumawoude Driesum Wouterswoude ontvangt ieder half jaar een voorschot voor het onderhoud van Gerlof Johannis en zijn huisgezin. Het gezin krijgt daarvan een weekgeld uitbetaald. Af en toe zijn er extra kosten, bij ziekte of voor brandstof, en dat wordt door de diaconie betaald. Over het algemeen lopen de ziektegevallen niet goed af. Binnen een tijdspanne van tien jaar overlijden Gerlof en zeker twee kinderen. Marike en de overgebleven kinderen krijgen zalf voor hun hoofden. Vanaf 1765 worden er geen voorschotten meer genoteerd. Wel wordt oudste zoon Johannes in 1766 aan een beenbreuk geholpen en het lijkt erop dat die breuk genezen is.
Jammer genoeg kom ik Johannes daarna niet meer tegen. Wel vond ik nog iets over zijn zus Janke, zij stierf in 1811. Met haar overlijden lijkt de lijn van dit gezin te eindigen. 

Gezinsreconstructie: 

Mogelijk is hij: 

Soort registratie: Volkstelling 1744 inschrijving Dokkum

Blokhuister Espel – Gerloff Johannis Boon (!) Diversen: Aantal personen: 6
Toegezegd bedrag £ 2:0:0

Maar ik acht dit een meer waarschijnlijke kandidaat (maar het kan ook één en dezelfde persoon zijn): 

Bolsward, Dantumadeel, Dokkum, Doniawerstal Quotisatie kohieren inschrijving

(Akte)datum: 1749 Dokkum

Groot Breedstraatster espel Aantal volwassenen: 2 Aanslag: £ 14:9:- Bewoner Gerloff Johannes, arbeyder

Gerlof Johannis x Janneke Jans,  Op 6 november 1751 belijdenis NH Dokkum T.  17-05-1744 Dokkum. Vermoedelijk is Janneke overleden en hertrouwde Gerlof. 

1754

Ondertrouwregister Gerecht Dokkum, 13-01-1754, derde proclamatie

Ned. Herv. Gemeente Dokkum 13-01-1754 derde proclamatie

Bruidegom Gerlof Johannes, wonende te Dokkum

Bruid Marike Hendriks, wonende te Driesum

Trouwregister Hervormde gemeente Dantumawoude Driesum Wouterswoude,  Dantumawoude, 20-01-1754,  bevestiging huwelijk

Bruidegom Gerlof Johannes, wonende te Dokkum

Bruid Marijke Hendriks, wonende te Driesum

k. Johannes,  doop 24-07-1754 in Dokkum, vader Gerlof Johannes Boon, visser, Doopboek Herv. gem. Dokkum mannen;

k. Sibbeltje, doop  28-03-1756 in Driesum, vader Gerlof Johannes, Doopboek Herv. gem. Dantumawoude, Driesum en Wouterswoude;

k. Janke, doop 28-08-1757, Driesum, vader Gerlof Johannes, Doopboek Herv. gem. Dantumawoude, Driesum en Wouterswoude; Janke Gerlofs, (51), overleden op 31-07-1811, was gehuwd met Freek Menzes, haar ouders waren arbeiders in Wouterswoude

k. Trijntje, doop  23-09-1759, Driesum, vader Gerlof Johannes, Doopboek Herv. gem. Dantumawoude, Driesum en Wouterswoude

Kinderen van Marike Hendriks, in het gezin van Gerlof Johannes of van hen samen:

  • Gele
  • Lieuwe

De verschillende schrijfwijzen van Gerlof Johannis: Gerlof Johannes Oudeboon aka Gerlof Oudeboon, Gerlof Johannes, Gerloff Johannes, Gerlof Johannes Oude Boon

Vermeldingen in het diaconieboek: 

1756 

Den 17.en Maart aan Jan Melles mede Dijaken een half lopen (vermoedelijk een inhoudsmaat ca 60 liter) Bonen betaalt die Gerlof Oudeboon en Zijn vrouw in de winter uit grote nood zijn gegeven fl. 1-17-0

Den 2en December 1756 van de Wees en Arme Voogden der Stad Dokkum ontvangen wegens een half jaar uitschot (=voorschot) voor Gerlof Oudeboon fl. 18-10-12

1757

Den 26en Maij 1757 aan Gerrit Wijbes betaalt voor een voer baglar (=baggelaar = zwarte turf) voor Gerlof Oudeboon. Volgens quijtantie getekend met nr. 1. fl. 2-10-0

Den 7en Junij 1757 van de Weesvoogden van Dokkum een half jaar uijtgeschoten onderhoud voor Gerlof Johannis Oudeboon ontvangen fl. 23-18-8

Augustus 1757. uit de jaarafrekeningen blijkt dat Gerlof Johannis en zijn vrouw weekgeld krijgen, in totaal 26-0-0

Den 28. Dito (oktober) 1756 aan De Burgem. D. Ruijmsadelaar bet: voor Medicijnen voor Marike Hindriks, Quitantie no. 11. fl. 0-19-0

Den 6en December 1757 van de Weesvoogden van Dokkum een half jaar uitgeschoten onderhoud voor Gerlof Oudeboon ontvangen tot November 1757 fl. 22-2-12

1758 Den 27. dec 1758 ontvangen van de Weesvoogden van Dockum uitgeschoten gelt voor Gerlof oudeboon zoma een en twentig Car. gld. Elf stuiver 4 penningen fl. 21-11-4

1759

Den 20. Maij betaalt aan de weduwe van Roelof Ruurts ter zake geleverde Broden voor de Armen en voor Gerlof Johannes te zamen, volgens Quitantie nr. 20  57-11-0

Den 28. juni 1759 ontvangen van de weesvoogden te Dockum voor Gerlof oudeboon zoma seventien carolie guldens, veertien stuivers en agt penningen, den Meij 1759 [verschenen)] fl. 17-14-8

In de totalen komt Marijke Hendriks alleen voor, dit jaar. fl. 27-0-0

1759 Den 10en Junij van bovengemelde Weesvoogden ontvangen t half Jaar onderhoud van Oude Boon tot Maij 1760. fl. 16-11-0

Den 20 Augustus betaalt an Hendrik Jaspers voor arbeitsloon en een [snije Roop] aan het huis bij Gerlof Johannes bewoont, volgens  Quijtantie no. 3, 

Ontvangen 1759: den 27en December van de Weesvoogden der Stadt Dokkum ontvangen een half jaar uijtschot van onderhoud aan Gerlof Johannis Oudeboon tot Allerheiligen 1759.  fl. 20-10-0

1759 Den 13. Dito (december) aan De Chirurgijn Mantz: betaalt voor Medecijnale Diensten en Medecijen aan Gerlof Johannis Dogtertie. Quijtantie no. 7 fl. 6-8-0

1759 Dito betaalt aan Jan Freerks Brouwer te Dokkum voor Bier op de Begraffenisse van Gerlof Johannis Kind gebruijkt, luijt Quintantie no. 9 fl. 3-10-0

1759 Den 14.en Dito aan Yebe Johannis voor een Doodkistje voor Gerlof Johannis Kind. Quijtantie no. 10. Fl. 1-14-0

In het jaartotaal komen voor Gerlof Johannis en zijn vrou fl. 33-18-0

1760 

Den 18 december 1760 ontvangen van de weesvoogden van Dockum die zoma fl. 19-7-4 voor Gerlof Johannes oude boon

1761

Den 28 Maij 1761 betaalt aan De Chirurgijn J. Mantz voor Diensten en Medicijnen aan Marijke Hindriks en haar Kindt luijt quijtantie nr. 10.  fl. 2-7-8

1761 Den 17 Junij van de weesvoogden van Dokkum ‘t half jaar onderhoud van Gerlof Johannis Huijsgesin tot Maij 1762 een zomma fl. 14-18-10

Den 18 Juni ontvangen van die Weesvoogden der Stad Dockum t half jaar onderhoud van Gerlof Johan oude boon zoma  fl. 18-15-12

In het jaartotaal uitgaven weekgeld komen voor Gerlof Johannis en zijn vrouw fl. 28-0-0

den 17 December ontvangen van de weesvoogden van Dokkum een half jaar onderhoud van Gerlof Johannis cum uxore november 1761 verschenen  20-1-14

1762

april Nog ontvangen wegens de goederen van Wijlen Gerlof Johannis bij Boelgoed verkogt en bedraagt den zomma van  fl. 29-11-0

1762 29 april aan Jan Freerks betaalt voor Bier op de Leed of Begraffenisse van Gerlof Johannis en Desselfs kind gebruijkt, quijtantie no. 21. fl. 6-3-0

30 april aan Hindrik Jaspers betaalt voor t maken van een Matte in t Dijakonije Huijs door de Weduwe van Gerlof Johannis bewoont volgens Quijtantie no. 22 fl. 1-16-0

16 Meij aan IJebe Johannis betaat voor twee Doodkisten, een voor Gerlof Johannis en een voor desselfs wijlen dogters Lighamen luijt specificatie en quijtantie no. 26 fl. 10-18-0

Nog betaalt voor Anijs Water ten Dienste van de Buuren bij ‘t versterven van Gerlof Johannis, en desselfs kind beijde, geleverdt.  fl. 0-9-0

Aan J. Mantz Chirurgijn te Dokkum betaalt voor Medicijnen voor Gerlof Johannis kinders 0-18-0

Nog betaald voor een Muts vijf stuijvers Agt penningen voor Gerlof Johannis, als mede van deselfs boelgoed te roepen en ‘t Graf te besetten etc, te Samen 0-19-0

Nog aan Waate Jans voor het oprijden en te zamen brengen van de Goederen van Wijlen Gerlof Oudeboon 0-10-0

En voor t besetten van ‘t Graf van Oudeboons Kind 0-2-0

In de totale uitgaven: Gerlof Johannis en zijn Vrouw fl. 30-16-0

Den 28 December van de Weesvoogden van Dokkum ontvangen de zom van Negen en twintig carolie gulders 18 stuiver en twaalf penningen zijnde een half jaar weekgeld en huishuur van de weduwe van Gerlof Johannis dus fl. 29-18-12

1763 

den 16 Meij Nog van de weesvoogden van Dokkum ontvangen de zomma vijftien car. gulden seven stuivers en twaalf penningen. Wegens een half jaar weekgeld en huishuur voor de Weduwe van Gerlof Johannes, dus 15-7-12

1763 jaaroverzicht weekgelden Gerlof Johannis 32-18-00

1764 

Den 10den Januari van E. Weesvoogden van Dokkum ontvangen van uijtgeschoten onderhoud voor Marijke Hindriks en de kinders, tot den 11 december 1763 10-2-8

16 februari aan Beertie Dirks betaald voor salve tot de hoofden van Marijke Hindriks, en t [ bijsteren (prikkelen?) der hoofden, quit. nr. 19. fl. 5-0-0

En voor besteringe (verm. besturing, coördinatie) over dese saak te Dokkum betaalt fl. 0-6-0 

1764 uitgave jaar overzicht aan Marijke Hindriks com cod. 16-10-0

1765

 in 1765 Den 3 Junij van de voogden van Dokkum ontvangen Dartien car. gul. Negen Stuiv. wegens uitgeschoten Geld voor het onderhoud van Gerlof Johannes nagelaten Kinderen. Maij 1765 verschenen, dus fl. 13-9-0 

1765 geen vermelding bij de jaar uitgaven

30 december  aan Pijter Jilderts betaalt voor t meesteren van twee seere hoofden van Marijke Hinderiks kinders Geele en Lieuwe bedraagt volgens Quytantie no 11 een somma 

 fl. 15-00-0

1766 Den 13 decembr aan mr Rudolph Dietrich Chirurgie op Rensumageest betaald wegens herstelling en genezing van een beenbreuk aan Johannes Gerlofs Blijkt Quit. no. 12 fl.8-0-0




Pilsum – Willem Klinker, Maatje Prionis

Toevalsvondst

Willem Klinker (Klinkers), geboren te Pilsum op 15 april 1817, getrouwd met Maatje Prionis in 1844 (plaats onbekend), overleden in Sheboygan Falls. 25 oktober 1886, begraven 27 oktober 1886. Woonde in Sheboygan Falls (Wisconsin) van 1853 tot 1886. Gedurende 17 jaar ouderling. 

Bron: Familiebericht. "De grondwet", 09-11-1886, p.4, via Delpher op 06-08-2024,https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110620095:mpeg21:p004




Naamgeving van de getrouwde vrouw

Hoogezand-Sappemeer – 1986

Tijdens een opruimsessie komt een genealogisch aangedraaide hoarder nog wel eens iets tegen…

Er is gelukkig het een en ander veranderd!




Kou deur t ies

In het Gronings kennen we de uitdrukking: ‘Aine n zwien ien t ies joagen‘, dat betekent: de zaak bederven.

Alhoewel het een oude uitdrukking is, gebruik ik hem regelmatig, al is het maar in gedachten. Ik neem het natuurlijk niet letterlijk. Maar ooit zal er zo iets gebeurd zijn, waardoor het spreekwoord is ontstaan. Een voorbeeld met een koe ken ik nu wel. Een zekere koopman uit Martenshoek kocht in november 1888 in Groningen een koe. De terugtocht naar huis werd, met de koe aan de hand, al lopend aanvaard. Het is een aardig eindje stappen van Groningen naar Martenshoek: toch een kleine drie uur gaans. Tot aan Waterhuizen gingen het voorspoedig, maar toen ontsnapte de koe, ze kwam op het ijs van het Schuitendiep terecht en zakte door het ijs. Ze was niet meer te redden. Een grote strop voor de koopman. Wedden dat hij bij thuiskomst zei: ‘Dei verrekte kou het mie n zwien ien t ies jagt!’?

ALLERLEI.. “Provinciale Drentsche en Asser courant”. Assen, 20-11-1888. Geraadpleegd op Delpher op 23-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMDA03:000101358:mpeg21:p003



Van Pucker naar Poker?

Persoonskaart van Jurrien Coerts Poker

Jurrien Coerts Poker, geb. in 1735 te Colstee, Lippe, Duitsland (M.i. is dit Kohlstäd, https://de.wikipedia.org/wiki/Kohlstädt, meer over historie Kohlstäd http://bit.ly/1VtnhZc), ovl. op 21 december 1818 te Nieuwe Pekela (weduwnaar, 83 jaar, Nieuwe Pekela, echtgenote niet genoemd. Huis nummer 300, aangifte door Jacob Antonius Veldkamp, landbouwer, 38, en Filippus Hendriks Leisler, 50, schoenmaker, Nieuwe Pekela, naburen)

kerk.huw. (resp. ongeveer 26 en ongeveer 36 jaar oud) op 22 februari 1761 te Nieuwe Pekela

met Annegien (Anne) Lubberts, dr. van Lubbert Alberts en Stijntjen Borgers, gedoopt te Nieuwe Pekela 8 september 1724, ovl. (ongeveer 74 jaar oud) circa 1799.

[Huwelijk 22-02-1761 Nieuwe Pekela Bruidegom Jurrien Coers, van Colstee in Lipsland; Bruid Annegijn Lubbers, van Nieuwe Pekela, Bron Doop- en trouwboek Nieuwe Pekela 1704-1811. Collectie DTB (toegang 124).Inventarisnummer 311, folio 141v].

In RA Veendam vermeld op 4 november 1782: Jan Douwes verkoopt aan Jurgen Koerts Poker een blokplaats veen, in de Dallen. Jurrien tekent “Jurrin Kores Poker”

—> Was zijn Duitse achternaam Pucker, genoemd naar een erf in Kohlstädt? Er is een Cord Hinrichs Pucker, aldaar. Was dit wellicht Jurriens vader? Cord (D) = Koert (NL), Pucker (D) = Poker (NL)? Cord Hinrichs was mogelijk een zoon van Hans Pucker en Ilsabein Pencken (bron: Ancestry), dat zou passen met de vernoeming van de tweede dochter van Jurrien en Anne: Elsjen. Suggesties voor nadere bronnen zijn zeer welkom.

Ondertekening door Jurrien Koerts Poker, RA Veendam, 4 november 1782

https://nali2.tripod.com/~nali2/hausnr.html/ Op deze site staat de geschiedenis van de plaats Haustenbeck, waar o.a. een “Kolonat ” (erf) Pucker was.

Op https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/item/BK65BIAFTVLLMIFJWNG6EODZMBBVRC7V nog gevonden: Pücker (Pucker, Puckert), Hoppenplöckerkolonat Haustenbeck Nr. 7

Verder staat nog op mijn onderzoekslijst:

L 92 T 1 / Lippische Rentkammer – Kolonate, Nr. 4114 (4114) Brauer (Brauercord, Brauerjürgen), Hoppenplöckerstätte Kohlstädt Nr. 32 – Band 1 – Nachfolge des verstorbenen Jürgen Brauer / Gesuche Hans Henrich Schierenberg und Cord Henrich Pucker BESTELLSIGNATURL 92 T 1 / Lippische Rentkammer – Kolonate, Nr. 4114, LAUFZEIT1757-1758, PROVENIENZ Rentkammer/Kolonate, ALT-/VORSIGNATURAltsignatur: Tit. 161 Nr. 20 Vol. I

Uit dit huwelijk:

  1. Koert Jurriens Poker, geb. op 7 juni 1763 Nieuwe Pekela, ged. op 12 juni 1763 Nieuwe Pekela.
  2. Stijntje (Stientje) Jurriens Poker, ged. op 1 maart 1765 Nieuwe Pekela, woonde huis nr. 285 op 27 maart 1840 Nieuwe Pekela, ovl. (ongeveer 75 jaar oud) op 27 maart 1840 Stientje Jurjens Poker, geh. met Wolter Alberts, weduwe, nalatende twee kinderen Nieuwe Pekela; Poker, Stientje Jurjens, geboren Nieuwe Pekela, gegevens in 1829:, adres Noordkant 282, Nieuwe Pekela, leeftijd 65 jaar, aangifte door Hindrik Jans Meijer, 50, ijzersmid, kerk.huw. (ongeveer 17 jaar oud) op 9 februari 1783 Nieuwe Pekela met Wolter Alberts, zn. van Albert Jurjens en Hindrikjen Wolters, ovl. op 23 september 1808 (boer, HA dochter Hendrikje) te Nieuwe Pekela; nalatende vrouw en 5 kinderen, (Wolter kerk.huw. (1) op 10 augustus 1777 Wolther Alberts x Lubbechijn Derx, beide van Nieuwe Pekela, te Nieuwe Pekela ).
  3. Elsjen Jurriens Poker, geb. op 11 november 1767, ged. op 15 november 1767 te Nieuwe Pekela, ovl. (78 jaar oud) op 23 mei 1846 (Memorie van Successie: onvermogend, evenals haar erfgenamen) te Stadskanaal; aangifte door Jan Hindriks Kanning, 55, arbeider, en Hindrik Jans Spier, 28 arbeider, beide te Stadskanaal, arbeiders, kerk.huw. (resp. 29 en ongeveer 32 jaar oud) op 13 november 1796 Nieuwe Pekela met Harmannus Andries Knoppien (Knoppius), zn. van Andries Jurjens en Geesjen Jans, geb. circa 1764 te Borgercompagnie, overleden in huis nr. 296 op 30 juni 1835 te Nieuwe Pekela, ovl. (ongeveer 71 jaar oud) op 28 juni 1835, nalatend vier kinderen, te Nieuwe Pekela. Aangifte door Eerenst Hindriks Bruning, 54, winkelier, Eltje Menses Mulder, 45, schoenmaker, beide te Nieuwe Pekela.

Bronnen:

www.allegroninger.nl, Rijks Archief Groningen

www.familysearch.org




Toevalsvondst

In 1670 (30 oktober, Warffum) trouwde de schiller Geert Alberts (Nolleman) met Grietien Hindriks.

Beroepenvantoen.nl meldt over het beroep schiller:

Schelpenvisser, ook schilvisser. In het Friesch Placaatboek 5, 1117 a (van 1676) staat o.a.:
”Wij (verbieden) wel expresselyk alle Schillers, om op voorgeschreven dagen eenige schelpen te vissen, rapen, laden ofte lossen. Bron: WNT

Ook te vinden in http://www.lidmatengroningen.nl/Woorden.htm

Meer over de landschapsgeschiedenis rond Warffum: https://www.rug.nl/research/kenniscentrum-landschap/voor-studenten/masterscripties/masterscriptie_jetske_evenhuis.pdf

Persoonskaart van Geert Alberts

Geert Alberts (Nolleman), afkomstig uit Warffum, schipper in 1666 Warffum, schiller (schelpenvisser) op 5 november 1671 Warffum, ovl. voor 23 december 1677.
tr. (1)
met Griete Reiners (Greetjen) (Lidmaten 08-07-1655, Warffum, op belijdenis: Griete Reiners, huisv. van Geert Albers Schiller), ovl. voor 1670.
Uit dit huwelijk:

  1. Greetjen Geerts Nolleman, ged. op 13 april 1666 Warffum.

kerk.huw. (Grietien ongeveer 24 jaar oud) (2) op 30 oktober 1670 Warffum
met Grietien (Greetjen) Hindriks, circa 1646 afkomstig uit Usquert.
Uit dit huwelijk:

  1. Trijntje Geerts, ged. op 5 november 1671 Warffum.



Da’s een das!

Gieten, 1836

Nu de Friezen een hek om hun provincie willen om wolven te weren, maakt een terugblik duidelijk dat de Drenten vroeger ook niet blij waren met wolven. Maar ook niet met dassen, naar blijkt. Of de das zich werkelijk met schapenbloed voerde?

Hier een citaat van das en boom

Dassen zijn alleseters, anders dan zijn zeer krachtige kaken zouden doen vermoeden. Want daarin lijkt hij op wolven of beren, die hun prooi met grote kracht en vasthoudendheid moeten overmeesteren. Voor zijn hoofdvoedsel, regenwormen, insecten, slakken, bessen en graan, lijkt die geweldige bijtkracht tamelijk overdreven.
Het vermoeden bestaat dan ook, dat dassen zich ooit, net als zijn Noord Amerikaanse broer en net als de veelvraat, toelegde op het volgen van grote roofdieren. Dassen wachtten toen rustig af, totdat deze een prooi van formaat gedood hadden, om vervolgens in actie te komen.

De das is een opportunist en past zich aan aan het aanbod, dat per seizoen en streek varieert. Zo bestaat in september en oktober een groot deel van het dagelijks menu uit mais en valfruit. Ook in die periode eten ze veel insectenlarven, die dan vlak onder het mailveld leven. Vooral in de wintermaanden, wanneer het niet vriest, bestaat het grootste deel van zijn voedsel uit regenwormen.

Mogelijk hebben de Gietenaren destijds toch een tikkeltje overtrokken gereageerd, net als nu de Friezen…

Bronnen:

www.delpher.nl

https://www.dasenboom.nl/index.asp?pa_id=35




Twitter anno 1805? Vervloekte Lasterzucht!

Ik ben die ik ben en noeme mij Timon Veltman

Timon Veltman leed ontegenzeggelijk door de praatjes die over hem de ronde deden en maakte vervolgens van zijn hart geen moordkuil. Snode vagebonden, die hij voor berovers en lasteraars houdt, spreekt hij aan via een annonce in de Groninger Courant. Degenen die het betroffen zullen zich aangesproken hebben gevoeld. Helaas of gelukkig zullen wij nooit de (smoezelige?) details van de affaire kennen.

Timon Veltman, zn. van Timon Veltman en Hendrikjen Jacobs, geb. bij de Herebrug Groningen, ged. op 22 oktober 1758 in de Martinikerk te Groningen, commissionair op 15 december 1814 Groningen, ovl. op 24 oktober 1818 op de Nieuwe Stad, nr 45, kanton 2 Groningen, overleden echtgenote Mina Wolesius
(getuigen Pieter Schoutendorp, zb, 53 jaar en Jan Mulder, borstelmakersknecht, beide alhier woonachtig)
otr. (1) op 22 mei 1779 Groningen, tr. Zuidlaren 13-6-1779, ondertrouwdatum: 20-5-1779; Bruidegom: Tijmen Veltman, Jongeman; herkomst: Groningen; woonplaats: Anloo, Bruid: Ida Meursinge, Jongedochter; herkomst: Eext; woonplaats: Anloo . (Voor Ida Meursinge uit Eext: Harmen Hamming als stedevader,met belastinge te Anloo) met Ida Meursing, dr. van Bronne Meursingh en Aaltje Altingh, geb. Eext, ged. op 20 september 1745 Anloo, ovl. circa 2 maart 1782 Breukdodenboek, verhuur lijklakens Martinikerk Groningen.

Uit dit huwelijk:

  1. Bronne Veltman, geb. Groningen voor Herepoort, ged. op 17 februari 1782 A-Kerk Groningen v. Tijmen Veltman, ovl. op 28 maart 1862, Rolde.

“Bron Veldman” was in 1826 beestenhoeder en woonde in Rolde, huis 128, waar ook Thij Lensing, arbeider, geboren 1874 woonde. Datum ondertrouw: 08-12-1805, datum aangifte: 22-12-1805. Hij was gehuwd met Hillegien Berends van Bos, en ze hadden ten minste een dochter Ida, geboren op 28-9-1806, Rolde, overleden op 7-11-1863 te Hijken. Gehuwd met Geert Piel en een dochter Hinderika doop 11-5-1809, Rolde.

  1. Harmen Hamming Veltman, ged. op 21 maart 1780 Groningen.

otr. (2) op 3 april 1784 registratie ondertrouwboek Groningen, kerk.huw. op 16 mei 1784 Westerbroek
met Willemina Woelesius, geb. Westerbroek, (voor de bruid: Detmer Wijbeling, als daartoe verzocht. A-kerk, met belastinge te Westerbroek. Hiertoe attestatie verleend) woont op 15 december 1814 in de Nieuwe Compagnie onder Kropswolde, boerin op 15 december 1814 te Nieuwe Compagnie, ovl. vermeld bij doop dochter Willemina, moeder overleden Groningen, begr. op 7 juli 1790 (Register van de opbrengsten uit de verhuur van lijklakens uit de Martini kerk 1783-1793.)
Uit dit huwelijk:

  1. Harmanna Timons Veltman, geb. Groningen Herestraat, ged. op 11 maart 1785 Groningen.
  2. Hilligje Timons Veltman, geb. Groningen bij Herebrug, ged. op 7 februari 1787 A-kerk Groningen.
  3. Hinderika Veltman, geb. circa 1789 Groningen, ovl. op 8 mei 1831 Steentilstraat 52 Groningen, tr. met Jelte Hoppinga, Tapper en winkelier.
  4. Willemina Timons (Wilhelmina Timans Veltman) Veltman, geb. Herestraat Groningen, ged. op 14 juli 1790 moeder overleden Groningen A-kerk, ovl. op 25 januari 1862 Windeweer, tr. op 15 december 1814 Hoogezand-Sappemeer met Jan (Jan Klaassens Tolner) Tolner, zn. van Klaas Tolner en Geertruit Geerts, ged. op 14 maart 1790 Anloo, boerenknecht, ovl. op 9 maart 1827 dagloner Windeweer.

relatie (3)
met Hillegien Swartwold, Mutsenmaker.
Geen huwelijk.Timen was een onechte zoon van Hillegien Swartwold. Daar zij haar kind volledig vernoemd heeft, neem ik voor waar aan dat Timon Veltman de vader is.

Uit deze relatie:

  1. Timen Veltman, geb. circa 1794, kuiper, huwt in 1829 met Geeske Oldringa.
  • Bronnen:
  • www.allegroningers.nl
  • www.delpher.nl
  • www.alledrenten.nl