De dood in de sloot

Nanko Medendorp en Nicolaas Bakker +1847 Foxhol

Toen ik bovenstaande -trieste- artikeltje las, leek het me niet zo moeilijk om uit te vinden wie de beide jongelingen waren. En dat was het ook niet. Een snelle query op datum en plaats et voilá. Wat ik echter niet verwachtte, was dat ik de slachtoffers al ‘kende’.

Eén dag ervoor schreef ik namelijk het blog over Lange Oamel uut Foxhol wiens achternaam onbekend zou zijn. Dit bleek bij onderzoek te gaan over Amel Medendorp, in het vroegere Foxhol bekend als één van de kleurrijke figuren die daar woonden. Bij het onderzoek naar het gezin waaruit hij stamde, bleek dat zijn jongere broer Nanneco op 23-jarige leeftijd was gestorven.

Het is toch wel heel toevallig dat bovenstaand berichtje betrekking blijkt te hebben op deze Nanneco (Nanko) Medendorp (23j) en het jongetje Nicolaas Bakker(7j). Nicolaas was het tweede zoontje van Geert Pieters Bakker en Aaltje Andreae. Deze Aaltje was ik in het eerdere onderzoek al tegengekomen als echtgenote van Amel Medendorps oudere broer Cornelis. Aaltje was ten tijde van het overlijden van Nicolaas in verwachting van het eerste en enige kind dat ze met Cornelis Medendorp zou krijgen.

Wat ik óók niet had verwacht, was dat dat zowel Nanko als Nicolaas volgens de aangevers beiden op hetzelfde adres woonden, namelijk in huis letter B, nummer 11 te Foxhol. Nanko woonde eerder in Foxham en Martenshoek. Het is natuurlijk mogelijk.

Nanko’s broer Cornelis was zoals gezegd getrouwd met Aaltje Andreae (Andree), die sedert 19 februari 1847 weduwe was van Geert Pieters Bakker, trekschipper van beroep. Tussen Aaltje en Geert was een leeftijdsverschil van 17 jaar. Aaltje was 22 toen ze met Geert trouwde, die toen al twee keer getrouwd was en in beide huwelijken kinderen had verwekt. Huis letter B, nummer 11 is via Geerts eerste vrouw Trijntje Harms Bleker in zijn bezit gekomen. Haar voorkind, Harmanna Krol, erft de helft van deze woning op 21 maart 1825. Als moeder Trijntje medio maart 1827 sterft, wordt Harmanna – voor zover ik kan bepalen – samen met haar halfbroertje Petrus Bakker erfgenaam voor het moederlijke deel. Ze zou dan 3/4 eigendom van de woning hebben. Niet dat Harmanna daar iets aan heeft: ze sterft binnen zes weken na haar moeder en het lijkt mij voor de hand liggend dat de weduwnaar de woning van de erfgenamen heeft overgenomen. Hij woonde er immers toch al.

De gezinskaart van Nanko Medendorp is te vinden in de blog Kiekerekie Poeie.

Hieronder het verloop van de bewoning van huis B nr. 11 in Foxhol door de families Krol-Bleker, Bakker-Andree en Medendorp:

Trientje Harms Bleker (22), gedoopt 07-04-1793 in Hoogezand, dv Harm Hindriks Bleker (broodbakker) en Bina Jans, wonende te Martenshoek, huwt op 10-02-1816 te Hoogezand met Gerrit Gerrits Krol (32), schippersknecht, woont Martenshoek zv Gerrit Robes en Tjakje Jans, overleden op 24-01-1825 in huis Letter B, nr 11, te Foxhol (get. Joseph Pekeskamp, kleermaker en Jan Brassinga, schoolonderwijzer). Uit dit huwelijk:

k. Harmanna Krol, geboren aan boord 26-09-1818 te Groningen, ouders liggen met het schip in de Noorderhaven (moeder Catharina Harms Bleker), overleden op de leeftijd van 8 jaar 6 maanden, overleden op 24-03-1827 te Martenshoek gem. Hoogezand (get. Gerrit Pieters Nap, tapper, en Uneko Reinders, winkelier, beide te Martenshoek). Het kind Harmanna erft na het overlijden van haar vader de helft van de woning B nr.11 in Foxhol, in gemeenschap met haar moeder (registratie op 21 maart 1825). Zij heeft haar moeder echter slechts een kleine zes weken overleefd.

Geert Pieters Bakker (trekschipper), zv Pieter Geerts Bakker (arbeider) en Ebeltje Ernst (inlandsch kramersche), gedoopt 12-11-1797 te Hoogezand, leeftijd 49 jaar, geboren te Hoogezand, zeeman (1825), schuitevaarder (1826), trekschipper (1837) overleden in huis letter B, nummer 11, op 19-02-1847 te Foxhol (get. Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sijbolts Siertsema, schoolonderwijzer, beiden te Foxhol) 

trouwt drie keer: 

H.1.) op 29-12-1825 te Hoogezand 

(get. Derk Jans Spoor, trekschippersknecht, Jan Brassinga, schoolonderwijzer, Hindrik Everts Jonker, trekschippersknecht, alle drie uit Foxhol, Fokke Stopper, zeeman, uit Kalkwijk)

met Trientje Harms Bleker (32), tappersche, dan wonende te Foxhol, d.v. Harm Hindriks Bleker (zeeman) en Bina Jans Mulder, overleden op 15-02-1827 in huis B nr. 11 te Foxhol, gem. Hoogezand (David Jans Braam, tapper, Jan Brassinga, schoolonderwijzer), weduwe van Gerrit Gerrits Krol, overleden in huis B nr. 11 op 24-01-1825 te Foxhol (get. Joseph Pekeskamp, kleermaker, Jan Brassinga, schoolonderwijzer)

k.1.1. Petrus Bakker, geboren 01-10-1826 in huis B nr. 11 te Foxhol (Jan Hindriks Smit, smid en Jan Brassinga, schoolonderwijzer), trouwt 13-8-1853,(get. neef vd bruid en drie goede bekenden uit de schipperswereld) met Janna Kroder, woont dan in Foxhol bij zijn stiefvader Cornelis Medendorp,

Familiebericht. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 25-11-1849, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 07-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010782804:mpeg21:p003

GRONINGEN, 15 November.. "Groninger courant". Groningen, 16-11-1852, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 07-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010773682:mpeg21:p002

Bruidegom krijgt opheffing curatele, door arrondissementsrechtbank Groningen, (inschrijving bevolking: 1850 bij C. Medendorp inwonend) overleden op 22-10-1871 te Groningen.

H.2.) op 18-08-1827 te Hoogezand 

(get. Meindert Reints Sluis, rentenier, oom bruid; Gerrit Hugoos Jager,goede bekende; Ailke Berends de Jonge,aangetrouwde oom bruid, beide landbouwers, Wiert Jans Schoonbeeg, aangehuwde neef bruid)

met Wichertje Sluis (26) leeftijd 26 jaar, gedoopt op 15-02-1801 en geboren te Kropswolde, dv Bron(s) Sluis (landbouwer) en Roelfje Melles, overleden op 31-08-1835 in huis B nr. 11 te Foxhol (get. Wiert Jans Schoonbeeg, winkelier, behuwd neef, Jan Hindriks Smit, smid, nabuur)

k.2.1 – Bakker, geboren 01-07-1829 te Foxhol, overleden op 01-07-1829 te Foxhol gem.Hoogezand. (Jan Filippus Froon, tapper, Wiert Jan Schoonbeeg, winkelier)

k.2.2 Roelfje Bakker geboren 13-04-1831 in huis B nr. 11 te Foxhol (get. Wiert Jans Schoonbeeg, winkelier, Jan Hindriks Belgraver, schoolonderwijzer), overleden huis B nr. 11 op 16-04-1832 te Foxhol (Jan Hindriks Smit, smid, Wiert Jan Schoonbeeg, winkelier)

k.2.3 Roelfie Bakker, geboren 25-11-1832 in huis B nr. 11 te Foxhol (David Jans Braam, tapper, Jan Hindriks Smit, smid),  overleden op 12-07-1836 in huis B nr. 11 te Foxhol (Wiert Jans Schoonbeeg, winkelier, Albert Jans Vossen, kleermaker);

k.2.4 Bronno Bakker, geboren 09-06-1834 in huis B nr. 11 te Foxhol (Lambert Schierbeek, bakker, Jan Hindriks Belgraver, schoolonderwijzer), schippersknecht, overleden op 16-05-1856 te Zoutkamp gem. Ulrum (Teunis Jacobs Kroos, schipper, Martenshoek, Heije Rickers Ruhaak, schipper, Alblasserdam);

k.2.5 Hebelina Bakker, geboren 22-08-1835 in huis B nr.11 te Foxhol (Lambert Schierbeek, Bakker en Wiert Jans Schoonbeeg), overleden op 10-10-1835 in huis B nr.11 te Foxhol (Wiert Jans Schoonbeeg, winkelier, Jan Hindriks Smid, smid)

H.3.) op 16-09-1837 te Hoogezand 

(get. Harm Rosing Andree, broer vd bruid, Hendrik Stoffers de Bij, landbouwer, Harm Everts Heuker, landbouwer, Oetze Atzema Kruiger, predikant, laatste drie goede bekenden, te Kropswolde)

met Aaltje Andree (22), geboren 25-01-1815 te Kropswolde, huis letter 5F (get. Jan Pieters Spijk, Jacob Roelfs Swiers, landbouwers, Kropswolde), dochter van Jacob Cornelis Andree (visscher) en Margien Harms Boschma. Overleden 24-02-1851 in huis B nr. 11 te Foxhol (Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sybolts Siertsema, schoolonderwijzer)

k.3.1. Jacob Bakker geboren 04-02-1839 te Foxhol, (aangifte door Hinderika van Ham, vroedvrouw, uit Hoogezand, de vader is door ziekte verhinderd aangifte te doen; get. David Braam, tapper, Albert Jans Vossen, winkelier, beiden te Foxhol), overleden op 12-11-1878 te Groningen, echtgenote Jeselina Baas; 

k.3.2. Nicolaas Bakker, geboren 24-12-1841 te Foxhol ( get. David Jans Braam, tapper, Albert Jans Vossen, kleermaker, beiden te Foxhol); overleden op 26-04-1849 te Foxhol, woont huis B nr.11 (get. Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sybolds Siertsema, schoolonderwijzer);  

k.3.3. Margien Bakker geboren 19-01-1845 te Foxhol, (get. Jan Hindriks Smit, smid, Albert Jans Vossen, kleermaker, beiden te Foxhol), overleden op 29-09-1920 te Schildwolde gem. Slochteren, overleden echtgenoot Koop Mulder (Koop was een zoon van Hindrik Hillebrands Mulder en Menje Koops Bruininga, deze Menje was de derde vrouw van Cornelis Medendorp, de stiefvader van Margien Bakker (volgt u het nog?!)

k.3.4. Geert Bakker, postuum geboren 04-03-1847 te Foxhol (aangifte door Hinderika van Ham, vroedvrouw te Hoogezand, get. Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sijbolts Siertsema, schoolonderwijzer, beiden te Foxhol), overleden op 11-02-1851 in huis B nr. 11 te Foxhol (get. Hindrik Jans Smit, smid en Albert Pieters Evenhuis, dagloner, nabuur)

Aaltje Andree, (Aaltje Jacobs Andreae) trouwt voor de tweede keer op 30-12-1847 te Hoogezand 

(get. Derk Pieters Medendorp, broer bruid, dienstknecht, Foxham; Harm Azing Andree,35 landbouwer te Kropswolde, Klaas Pieters Bakker, arbeider, Kolham, behuwdbroeder van de bruid; Brons Sluis, landbouwer, Kropswolde, goede bekende van beiden) 

met Cornelis Medendorp, geboren 28-07-1820 te Foxhol, huis B 36, (get. Johan Joseph Pekeskamp, kleermaker en Lukas Bakema, schoenmaker) trekschipper (1847), overleden (commissionair) op 28-03-1889 te Foxhol, huis B 92 (get. Johannes Berhardus Holtvester, kleermaker, Engelko Zijl, hoofd der school):

k. Fenna Petronella Medendorp, geboren 18-10-1849 te Foxhol (get. Albert Jans Vossen, kleermaker, Hindrik Jans Smit, smid), trouwt met Pieter Meijwes op 29-04-1876 in Hoogezand (get. oa Koop Mulder, zwager; overleden op 8 maart 1925 te Leeuwarden. 

Familiebericht. “Groninger courant”. Groningen, 25-02-1851, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 07-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010771614:mpeg21:p002

Cornelis Medendorp hertrouwde nog twee keer: 

H.2) op 14-02-1852 te Hoogezand 

(get. Pieter Cornelis Medendorp, arbeider, vader van bruidegom; Derk Medendorp, broer bruidegom, dienstknecht te Martenshoek, Albert Sijpko’s Kempinga, landbouwer Kropswolde, stiefvader bruid, Jan Schabels, broer bruid, landbouwer, Kropswolde)

met Elsje Schabels, geboren 15-07-1825 te Nieuwe Compagnie, dv Jan Everts Schabels (landbouwer) en Hinderkien Jans Maathuis;  overleden op 08-05-1853 in huis letter B, nr. 11 te Foxhol gem. Hoogezand (Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sijbolds Siertsema, schoolonderwijzer)

k. Hinderkie Medendorp, geboren 22-12-1852 te Foxhol gem. Hoogezand (get. Remko Sijbolds Siertsema, schoolonderwijzer, Hindrik Jans Smit, smid), trouwt 31-03-1877 in Hoogezand met Roelof Hammink Buirma (koopman), weduwnaar van Trijntje Doedens, trouwt 2) 05-02-1880 te Scheemda met Ammo Lantinga (commissionair); overleden op 20-07-1883 te Groningen.

Familiebericht. “Groninger courant”. Groningen, 10-05-1853, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 07-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010772984:mpeg21:p005

H.3.) op 23-05-1863 te Hoogezand

(get. Albert Sijpko’s Kempinga, landbouwer, Kropswolde, stedevader van de comparant (hij was getrouwd met Hinderkien Jans Maathuis, moeder van Elsje Schabels, de overleden tweede vrouw van Cornelis), Sijpko Kempinga, halfbroeder van de comparant, Albert Vossen, kleermaker, Remko Sijbolts Siertsema, schoolonderwijzer, naburen)

met Menje Bruininga (45), geboren 25-11-1817 te Middelbert gem. Noorddijk, dv Koop Hindriks Bruininga en Trijntje Geerts Boerma. Ze is overleden op 11-12-1874 in huis B, nr. 90 te Foxhol, overleden echtgenoot Hindrik Hilbrands Mulder, bakker (get. Abraham Kanon, schipper, Engelko Zijl, hoofdonderwijzer, naburen). Tussen april 1859 en mei 1860 verloor Menje drie kinderen en haar echtgenoot. Haar zoon Koop Mulder trouwde met Margien Bakker, de dochter van Aaltje Andree en Geert Pieters Bakker.

Note: Foxhol lag in de gemeente Hoogezand, thans is dat de gemeente Midden Groningen.

Het vermelden van de getuigen heeft een doel: ik krijg daarmee een beeld van de buurt waar de families wonen en de sociale cirkel waarin men zich bevindt.

Bijvangst! Een interessante huwelijksketen: 

Bronnen:

delpher.nl: NIEUWSTIJDINGEN. ZWOLLE, den 31 Mei.. “Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad”. Zwolle, 01-05-1849, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 06-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010113348:mpeg21:p001

Boek: Foxhol en Foxholsterbosch: Daan Hulsebos

Groninger Archieven: allegroningers.nl

Historisch Archief Midden Groningen: Inventarisnummer 1182 van archiefnummer HS01-001 in Archieven



Kiekerekie Poeie! 

Dorpskarakter in Foxhol: Amel Pieters Medendorp

Foxhol was een broedplaats van bijzondere mensen, volgens het zondagsblad van de Noord-Ooster uit 1947. Neem bijvoorbeeld het verhaal over ‘Lange Oamel’, die bij iedereen in Hoogezand bekend zou zijn geweest, maar niemand wist zijn achternaam. Amel is een toch wel bijzondere voornaam die hier in slechts enkele families voorkomt. Het artikel bevatte een paar aanknopingspunten: vrijgezel en woonde bij zijn zuster in Foxhol. 

Na enig onderzoek bleek al snel dat deze Amel een loot aan de stam van de familie Hartenhof is en Lange Oamel kriegt ook zien achternoam terugge: hai is aine van Medendorp. 

Pieter Cornelis (Kornelis) Medendorp, geboren 21-09-1794 te Uithuizen, zoon van Kornelis Pieters en Nanje Jans (woonden te Westerbroek in 1820, beiden zonder beroep, volgens ovl acte Pieter waren zij arbeiders). Pieter was in 1820 woonachtig te Westerbroek en was toen zonder beroep. Vervolgens komt hij in de archieven voor als trekschipper te Foxhol in 1820; als tapper te Foxhol in 1823; als landbouwer te Kropswolde, letter C nr. 47, in 1824, 1825, 1827. In 1850 was hij arbeider en woonde hij in huis letter B, nr. 17 te Foxhol; arbeider in Foxhol in 1852, 1857, 1860. In 1863 woondachtig in Foxhol, zonder beroep. Pieter is overleden op 12-08-1869 te Foxhol (gem. Hoogezand) (get. Jan Frinks, arbeider, Harm Klein, arbeider)

Pieter huwt op  14-12-1819, te Slochteren (resp. 25 en 30 jaar oud) met

Fennechien Cornelis Hartenhoff (Fennegijn Cornelis Hartenhof), geboren 08-11-1789 te Kolham, dv Kornelis Amels Hartenhof en Hindrikje Derks, overleden op 01-05-1851 te Foxhol gem. Hoogezand, huis Letter B, nr. 17 (get. Kornelis Woldendorp, winkelier en Jan van Bruggen, scheepjager)

De ouders van de bruidegom stemmen schriftelijk in met het huwelijk. De ouders van de bruid zijn overleden. O.a. haar broer Amel Cornelis Hartenhof en neef Jans Velthuis zijn getuigen. Fennechien had al een dochter, Hinderkien Hartenhof, geboren 7 juli 1815 in Kolham, huis nr.40, aangifte door grootvader; overleden op 08-06-1836 te Foxhol, huis letter B nr.28, (get. Jannes Schutte, timmerman, Geert Rammelaar, smid).

Pieter Kornelis Medendorp woonde in 1850 samen met zijn zoon Amel in huis nr.17 B Kropswolde, dat was in Foxhol. Oorspronkelijk stonden geregistreerd: Pieter, en de beide zoons Amel en Derk en schoondochter Anje Aikes in behuizing B, nr. 73K.  Derk en zijn vrouw vertrokken in 1864 naar Sappemeer.

Kinderen uit dit huwelijk:

k. Cornelis Medendorp, geboren 28-07-1820 te Foxhol gem. Hoogezand, (Johan Joseph Pekeskamp, kleermaker en Lukas Bakema, schoenmaker); trekschipper (1847), commissionair, overleden op 28-03-1889 te Foxhol gem. Hoogezand.

k. Amel Medendorp, geboren 17-03-1823 te Foxhol gem. Hoogezand (get. David Jans Braam, tapper en Gert Hensen, smid), overleden op 15 september 1888 in Foxhol, woonde in huis letter B nr. 25 (get. Hindrik Nieboer, timmerman, nabuur en Klaas Woltman, arbeider, nabuur); 

  • Bevolkingsregister: 1850-1859 Amel Medendorp, met ouders en broer Derk, wonen in Foxhol, huis nr. 17; 
  • Bevolkingsregister: 1860-1869 Amel Medendorp, inschrijving op 1 januari 1860, adres letter B, nr. 73K, met vader Pieter, broer Derk en diens vrouw Anje Aikes. Dit echtpaar vertrok in 1864 naar Sappemeer. Vader Pieter overleed in 1869; 
  • Bevolkingsregister: 1880-1889 Amel Medendorp (arbeider) Inschrijving op 1 januari 1880 (geboren 27 maart 1821, Hoogezand), Foxhol B 23K. 

k. Derk Medendorp geboren 13-05-1824 te Kropswolde gem. Hoogezand,  (get. Remke Jacobs Tepper, landbouwer, en Harmannus Lammerts Schierbeek, wolkammer), overleden op 28-01-1892 te Veendam, aan het Westerdiep, (Salomon Polak, koopman en Derk Bentum, kastelein);

k. Nanneco (Nanko) Medendorp, geboren 21-10-1825 te Kropswolde gem. Hoogezand  (get. Remke Jacobs Tepper, landbouwer, en Remko Jans Smit, korenmolenaar), dienstknecht, overleden op 26-04-1849 te Foxhol gem. Hoogezand, huis letter B, nr. 11 (get. Albert Jans Vossen, kleermaker, Remko Sybolds Siertsema, schoolonderwijzer); Nanko kwam dramatisch aan zijn einde: meer op De dood in de sloot.

k. Jantje Medendorp geboren 08-04-1827 te Kropswolde gem. Hoogezand  (get. Remke Jacobs Tepper, landbouwer, Hendrik Meints Pras, wever), overleden op 17-02-1907 te Foxhol gem. Hoogezand, overleden echtgenoot Hindrik Nieboer (get. Henderikus Veld, arbeider en Jakob Nieborg, arbeider), huis letter B, nr. 26. (Er was een zus van Pieter Kornelis Medendorp, Jantje, gehuwd met Bront Vos. Zij stierf als Jantje Cornelis Medendorp leeftijd 31 jaar, geboren te Uithuizen, overleden op 31-12-1818 te Groningen. In het huwelijk van Pieter en Fennichje zijn geen dochters naar de moeders vernoemd, er was maar één dochter en dat was deze Jantje. Vermoedelijk is ze vernoemd naar haar jonggestorven tante)

  • Bevolkingsregister: 1880-1889 Jantje Medendorp, wed. Nieboer, Inschrijving op 1 januari 1880 (geboren 27 maart 1821, Hoogezand), Foxhol B 22. Op hetzelfde moment woont broer Amel op nummer B23 K. (Ik ga er vanuit dat K staat voor kamer.)

Advertentie. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 23-06-1907, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 07-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010890417:mpeg21:p010

Bronnen:

www.delpher.nl Een halve eeuw geleden  “De Noord-Ooster”. Wildervank, 22-03-1947. Geraadpleegd op Delpher op 04-11-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMVEEN01:000084440:mpeg21:p003

www.allegroningers.nl

https://historischarchief.midden-groningen.nl/

  • Bron: Bronvermelding Bevolkingsregister, archiefnummer HS01-001, inventarisnummer 1182, blad 33 Gemeente: Hoogezand Periode: 1850-1859;
  • Bronvermelding Bevolkingsregister, archiefnummer HS01-001, inventarisnummer 1183, blad 118 Gemeente: Hoogezand Periode: 1860-1869;
  • Bronvermelding Bevolkingsregister, archiefnummer HS01-001, inventarisnummer 1106, blad 31, aktenummer 1 Gemeente: Hoogezand Periode: 1880-1889)



Aldert Sijtses Bos, persoonskaart

De Warven, Oterdum

Aldert Sijtses Bos (Aldert Sietses), zn. van Roelf Alberts Bos en Trijntje Alderts, geb. te Borgsweer (in het DTB Borgsweer zijn van 1738 tot 3 september 1781, toen dominee Paulus Gillot is overleden, geen gedoopten aangetekend) circa 1781, kwam bij huwelijk van “De Warven” te Oterdum op 1810 en woont op ‘De Warven’ te Oterdum in 1811, arbeider 1812, landbouwer 1815, landgebruiker 1818, woonde ‘de Warven’ 34 te Oterdum tussen 1818 en 1826, dagloner 1826, sleper te Oterdum op 1827, arbeider te Oterdum op 1834, landgebruiker te Oterdum op 1838, arbeider te Oterdum op 1839) ovl. (ongeveer 67 jaar oud) te Oterdum op 1848,
kerk.huw. (resp. ongeveer 24 en 71 jaar oud) (1) te Oterdum op 1805 met Siwertje Egberts, dr. van Egbert Epkes en Fenje Jans, afkomstig uit Nieuwolda op 1733, ged. te Nieuwolda op 1733, woont met Meindert Geerts te Oterdum op 1765 op de Warven, woonde ten tijde van huwelijk te Oterdum op 1805, ovl. (76 jaar oud) te Oterdum op 1810.
[ Op 10 maart 1805 trouwt te Oterdum: Aldert Sietses van Borgsweer met Siwertje Egberts, van Oterdum, weduwe van Meindert Geerts. Sieuwertje Egberts, van Nieuwolda, trouwde eerder op 17 juni 1764 te Oterdum met Meindert Geerts, van Oterdum. Op 10 november 1765 lieten zij een dochter Fenje dopen, te Oterdum. Daarbij werd vermeld dat zij ‘op de Warven’ woonden. (Fol. 144 en 160 V, DTB Oterdum.) Volgens mij moet de bruidegom deze Aldert Sijtses geweest zijn, maar een jongeman van 25 die een vrouw van 72 jaar trouwt? Waren er wellicht economische motieven? Aldert Sijtses woont de rest van zijn bestaan (voor zo ver mij bekend) op de Warven in Oterdum. Heeft hij het huis via het huwelijk in bezit gekregen? Hoeveel Aldert Sietses, uit Borgweer, kunnen hebben gewoond in het gehucht De Warven bij Oterdum? Zie voor de meest voor de hand liggende verklaring het verhaal ‘n Brutoale vroag!’

kerk.huw. (2)(resp. ongeveer 29 en ongeveer 24 jaar oud) (2) te Oterdum op 1810, met Boelke Jurjens Hop, dr. van Jurrien Hannes Hop en Hindriktje Edzes Blokje, ged. te Woldendorp op 1785. Bij haar huwelijk komt zij van Farmsum, woonde voor haar huwelijk te Geesweer, ovl. (ongeveer 71 jaar oud) te Oterdum in 1857.
Uit dit huwelijk 5 kinderen:

1. Hindrikje Alderts, geb. te Oterdum op 1811, naaister, ovl. (88 jaar oud) te Oterdum, gem. Delfzijl op 1899, Relatie Albert Andries, kleermaker].
2. Catharina Alderts Bos, geb. te Oterdum op 1812, werkmeid (1838), ovl. (88 jaar oud) te Heveskes op 1901.
3. Roelf Alderts, geb. te Oterdum op 1815, Oterdom, arbeider (1841) te Oterdum, boerenknecht in 1840, woont te Nieuwolda in 1840, landbouwer te Oterdum op 1871, ovl. (82 jaar oud) te Woldendorp, gem. Termunten op 1898, begr. te Oterdom,op de Dijk, tr. (beiden 24 jaar oud) te Nieuwolda op 1839 met Albertje Jans Mulder, dr. van Jan Hindriks Jans Mulder en Marieke Tammes, geb. te Wagenborgen op 1815, boerenmeid te Oostwolderhamrik op 1839, woont te Oterdum op 1871, zonder beroep op 1871, ovl. (70 jaar oud) op 1885, begr. te Oterdom,op de dijk, op haar grafsteen staat Albertje Jan Mulder.
Het echtpaar ligt begraven in wat voorheen de plaats Oterdom was. De begraafplaats is gebleven, de dijk is er echter overheen gelegd, waarna de grafstenen zijn teruggeplaatst. Uit dit huwelijk 9 kinderen.
4. Jurjen, geb. te Delfzijl in 1818  ovl. (75 jaar oud) te Oterdum, gem. Delfzijl op 1894 
5. Albert, geb. te Oterdum op 1826, ovl. (9 maanden oud) te Oterdum, gem. Delfzijl op 1827 



n Brutoale vroag! (Aldert Sijtses Bos)

Dienstontduiking in Napoleontische tijd

‘K duur t joe hoast nait vroagen.’ stamelt Aldert, een forse jongeman met een hoogrode kleur, wiebelend van het ene op het andere been.  ‘K overvaal joe dermit, mor t zol mie ja zo helpen!’ De oude vrouw zeeg langzaam terug in haar armstoel. Totale verbijstering stond op haar gezicht geschreven. Al wat Siwertje had verwacht, niet dit onbeholpen, dringende verzoek.

Hun  kleine wereld was veranderd sinds Napoleon de Nederlandse republiek in 1795 had ingelijfd en de Bataafsche Republiek had uitgeroepen. Daarvoor kabbelde het leven op de Warven, een streekje met een vijftal huizen en boerderijen bij de dijk boven in Groningen, rustig voort. De bewoners verdienden er sinds eeuwen de kost met landbouw en visserij. Aldert had als boerenknecht altijd werk en leefde, bijna volwassen, tevreden zijn leven. Maar nu stak de kleine Franse keizer een spaak in het wiel met zijn dienstplicht voor mannen tussen de 20 en 25 jaar.  Aldert moest er aan geloven, maar zag het helemaal niet zitten. Zelfs in de afgelegen Warven sijpelden de verhalen van de veldslagen en afschuwelijke, besmettelijke soldatenziekten door. Maar boven alles voelde hij: Napoleon was niet zijn keizer en voor deze agressor wilde hij niet vechten.  

Koortsachtig had hij allerlei mogelijkheden bedacht om onder de dienstplicht uit te komen, maar hij zag geen enkele kans. Hij was gezond van lijf en leden, hij was niet onmisbaar als ondersteuning van zijn familie en hij was geen kostwinner. Hij had niet genoeg geld om een plaatsvervanger te kopen, zoals veel boerenzoons deden. Er zat niets anders op: zeer binnenkort moest hij zich toch gaan melden op het gemeentehuis.
Om zijn hoofd even leeg te maken besloot hij naar de zee te wandelen. De vertrouwde zee, waar iedereen hier zo’n ontzag voor had, met zijn zilte lucht en het geruis dat deel uitmaakte van hun bestaan. Hij volgde de zandweg, passeerde een oud, bijna vervallen huisje en groette, zoals altijd bijna achteloos, het oude vrouwtje dat achter het raam zat te breien. Hij beklom de dijk, zag en hoorde de grauwe watermassa die onafgebroken tegen de voet van de dijk klotste. Oneindig. De zee wordt nooit oud, bedacht hij al piekerend. En alsof er een vonkje knetterde in zijn brein, zag hij ineens een uitweg.

Siwertje borg haar breipennen weg en overdacht het bijzondere verzoek. Eerst had ze gedacht dat hij haar voor de gek hield. Ze wist dat de dorpelingen haar wantrouwden. Ze woonde al veertig jaar alleen, sinds heel plotseling haar man en kind tegelijkertijd overleden. Sindsdien deden geruchten de ronde, maar werden nooit hardop uitgesproken. Groeten deed iedereen wel, maar niemand kwam eens bij haar binnen. Tot deze keer. Iets in zijn houding maakte dat ze hem vroeg zijn verzoek toe te lichten. Opgelucht dat ze het voorstel niet radicaal afwees, stak hij van wal. Hij vertelde hoe hij haar oude bedoeninkje zou herstellen, zodat ze comfortabeler zou wonen. En als enige tegenprestatie moest zij dan met hem trouwen, zodat hij de oorlog niet in hoefde. Trouwen deden ze alleen in naam, verzekerde hij haar, en het zou haar voortaan aan niets ontbreken.

En zij voorzag eerst alleen problemen: ‘Wat als hij een jonge vrouw tegenkomt waar hij verliefd op wordt? Wat als hij zijn belofte niet nakomt? Hoe lang zal het dan duren, tot aan de dood?’ Maar daarop volgden kansen: ‘Waarom ook niet? Wat heb ik te verliezen? Ik ben zo eenzaam!’ En ze kwam tot haar besluit.

‘T mos mor deurgoan, mien jong.’

Gieten, 2018

Gebaseerd op genealogische gegevens van Aldert Sijtzes Bos, meer info hier.

Eerder gepubliceerd in Woldwagter.



Kroeze: een hele familie ten onder op de Eems, 1896

Gezin van Eernst Kroeze en Alida Dennekamp, uit Oude Pekela, aan boord van de tjalk ‘Alida’

RAMPEN en ONGEVALLEN.. “Dagblad van Zuidholland en ‘s Gravenhage”. ‘s-Gravenhage, 14-04-1896, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 11-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:003625188:mpeg21:p00007

Een kort berichtje, maar wat een leed bevat het! Een heel gezin, bestaand uit vader, moeder en acht kinderen kwam op 13 april 1896 op de Eems ter hoogte van Statenzijl om het leven. Uit de berichten destilleer ik dat de schipper onverantwoordelijk is geweest. Een met steenkolen vol beladen tjalk, luiken open, ook steenkool op het dek, zonder dekkleden, slecht weer, aangeboden hulp van een passerende stoomsleepboot afslaan, het advies van de sleepboot om in ieder geval te ankeren negeren… een zeer trieste samenloop van omstandigheden die een heel gezin – met hond- wegvaagde.

De familie Kroeze was met hun vrij nieuwe ijzeren tjalk “Alida” (36 ton, in 1895 gebouwd in Martenshoek op de werf van de gebroeders Bodewes) net teruggekeerd uit Engeland. In Delfzijl pikte de schipper een lading steenkool op van het Britse stoomschip SS Dinnington.

Vanuit Delfzijl vertrok de “Alida” met als bestemming Statenzijl, tegenover Oudeschans. Het advies van de Delfzijster sluismeester, dat men beter de binnenlandse vaarroute zou kunnen nemen, werd in de wind geslagen. De schipper verkoos over de Eems te varen. Eenmaal op de Eems bood de kapitein van de passerende stoomsleepboot van Delfzijl nog aan het schip op sleeptouw te nemen, maar dat werd geweigerd. Toen er plotseling wind opstak en er een zware onweersbui overkwam, kwam het zwiepende water via de geopende luiken het schip in en begon de ‘Alida’ te zinken. Het hele ongeluk moet in ongeveer een kwartier tijds zijn voorgevallen. De bemanning van de teruggekeerde sleepboot zag alleen nog de masten boven het water uitsteken. De schipper was vastgebonden aan de mast en bezweken: men gaat er van uit dat hij zich mogelijk wilde ophijsen. Er viel niets meer te redden.

Waar men verwacht had de rest van het gezin aan boord te zullen aantreffen, bleek dat niet het geval. De beide jongste kinderen, Grietje (3) en Henderika (1) bevonden zich vermoedelijk wel in de kajuit en werden op 13 april geborgen, evenals de hond van het gezin. Oudste dochter Webina (15) en zoon Harm (9) spoelden een dag of twee later aan in het Duitse Ditzum en ze werden daar begraven. Eén van de kinderen werd in de tuigen van plaatselijke vissers gevonden, volgens een melding op 15 april 1896. Mogelijk betrof dit Maria (5). Jongste zoontje Hendrik (7) spoelde aan op de Oost-Friese kust tussen 13 en 15 april. Op 20 april werd Aaltje geborgen en in mei werd Johannes (13) in Oterdum bij Delfzijl gevonden.

Schippersvrouw Alida Kroeze-Dennekamp werd op 5 mei gevonden bij de Fimel, de punt van Rheide en door familieleden geïdentificeerd. Hoewel de schipper aan de mast van het schip werd gevonden, werd zijn dood pas officieel vastgesteld op 31 mei 1896 in Termunten. In het zelfde bericht is vermeld dat hij als laatste van de inmiddels acht aangebrachte lijken bij Statenzijl is geïdentificeerd. Daarmee zou het gezin compleet teruggevonden zijn.

De tjalk van de familie, de “Alida”, werd in juni door deurwaarder Achterbos is beslag genomen namens de scheepsbouwer Bodewes, omdat schipper Kroeze nog een schuld op de aanbouw van 1500,– gulden had. De door het ministerie aangewezen procureur Soer uit Veendam zou het schip in juli of augustus gerechtelijk moeten verkopen. Het schip lag in juli 1896 in de Westerwoldsche A, onder beheer van de burgemeester-strandvonder van Beerta. De executieverkoop vond plaats en – plottwist – wie werd voor 1000,– eigenaar? J.J. Soer, procureur…

Het gezin Kroeze-Dennekamp

Eernst Kroeze (Ernst, Erenst, Kroese) geboren 30-07-1859 te Oude Pekela, natuurlijk kind van Webina Klinkenberg, gewettigd bij huwelijksakte op 25-08-1860 te Oude Pekela van Johannes Kroeze en Webina Klinkenberg (arbeidster), overleden op 13 april 1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems bij de punt van Reide (met schip geborgen, vastgebonden aan de mast), akte opgemaakt op 31-05-1896 te Termunten, als weduwnaar van Alida Dennekamp,

huwt 13-11-1880 Oude Pekela huwelijk (als Eernst Kroese (21), schipper),

Alida Dennekamp (21) dv Harm Dennekamp (timmerman) x Aaltje Mattema, geboren in Oude Pekela op 03-10-1859, overleden op 13 april 1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems bij de punt van Reide, geborgen 05-05-1896 te Fimel, Punt van Reide

kinderen uit dit huwelijk:

k. Webina Kroese 19-12-1880 te Oude Pekela, vader 21 arbeider, overleden (15) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems, aangespoeld te Ditzum tussen 13 en 16 april 1896, aldaar te Ditzumerverlaat begraven;

k. Joannes Kroeze 19-10-1882 te Oude Pekela, vader 23 arbeider, overleden (13) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems, geregistreerd (gevonden) op 11-05-1896 te Oterdum gem. Delfzijl;

k. Aaltje Kroese 30-07-1884 te Oude Pekela, vader arbeider; overleden (11) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems; 20 april aan land gebracht (waarschijnlijk in Ditzum, geen overlijden gevonden in Groninger akten, Winschoter courant 22-4-1896)

k. Harm Kroese 04-02-1887 te Oude Pekela, vader schipper, overleden (9) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems, aangespoeld te Ditzum tussen 13 en 16 april 1896; aldaar te Ditzumerverlaat begraven;

k. Hendrik Kroese 02-08-1889 te Oude Pekela, vader dagloner; overleden (6) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems (7 jarig jongetje aangespoeld aan de oost-Friese kust; Franeker courant)

k. Maria Kroeze 28-03-1891 te Oude Pekela, vader schipper; overleden (5) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems

k. Grietje Kroeze 29-04-1893 te Oude Pekela, vader schipper, overleden (3) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems, aan land gebracht in Statenzijl (Beerta), begraven in Oude Pekela.

k. Hinderika Kroese 26-02-1895 te Oude Pekela, vader schipper, overleden (1) op 13-4-1896 a/b van de tjalk ‘Alida’ op de Eems, (bevond zich nog in de kajuit volgens de Franeker courant

Hoogezand, Winschoterdiep: tjalk met gestreken mast,
Ansichtkaart; Datum 1903-1913, Uitgever Smit’s Boek- en Papierh.
Bron: 1986_11704.jpg Uit de collectie van Groninger Archieven

  • Bronnen: Delpher.nl, marhisdata.nl, allegroningers.nl, boek: de Dollard door G.A. Stratingh, S.S. Dinnington



Jurjen Harmannus Knoppius

Een doodlopende tak van de familie Knoppien/Knoppius, Stadskanaal/Wildervank:
Jurjen Harmannus Knoppius alias Jurrien Knoppien, geb. op 19 januari 1804 te Nieuwe Pekela, ged. op 22 januari 1804 aldaar, arbeider, ovl. (82 jaar oud) op 27 februari 18862 (81 jaar, Wijk B) te Stadskanaal gem Wildervank,
tr. (resp. 35 en ongeveer 34 jaar oud) op 11 februari 1839 te Wildervank met
Annechien Meertens Muske, ged. op 13 januari 1805 te Wildervank, ovl. (ongeveer 81 jaar oud) op 1 juli 1886 aldaar.
Uit dit huwelijk:

  1. Harmannus Jurjens Knoppien, geb. op 6 juni 1839 te Stadskanaal gem Wildervank, ovl. (48 jaar oud) op 13 november 1887 aldaar;
  2. Lammechien Knoppien, geb. in mei 1842 te Stadskanaal gem Wildervank, ovl. (3 jaar oud) op 23 juli 1845 aldaar;
  3. Meertend Knoppius, geb. op 6 augustus 1846 (Meertend) te Stadskanaal gem Wildervank, ovl. (2 jaar oud) op 15 november 1848 (Meerten) aldaar.

De familie was onvermogend.

Annechien was eerder acht maanden gehuwd met Abel Egberts Mulder. Het huwelijk eindigde door het overlijden van Abel.



Persoonskaart van Konraad Harmens

Konraad (Conraad (1724), Conraet Harms (1743), Konraet Harms (1744)) Harmens, afkomstig uit “Rolessen uit de Graafschap van der Lippe”, ovl. na 13 augustus 1745, op die datum nog als getuige aanwezig bij HC van Etje Wessels en Sebe Geerts, Veendam;
kerk.huw. (1) op 16 januari 1724
met Annigjen Cornellis, afkomstig uit Veendam, ovl. voor 1737 (lidmaat in Veendam 1729 in Martio Annigjen Cornellis huisvr. van Conraad Harms)

Uit dit huwelijk:

  1. Anna Conraads, ged. op 24 september 1724 Veendam, ovl. (hoogstens 3 jaar oud) voor 20 juni 1728.
  2. Cornellis (Kornellis Konraads (1748)) Conraads, ged. op 14 oktober 1725 Veendam, otr. (ongeveer 22 jaar oud) in februari 1748 Veendam (religieus) met Marijke Sijgers, afkomstig uit Borgercompagnie.
  3. Anna Coenraads (1783) Conraads (Coenraads), ged. op 20 juni 1728 Veendam, kerk.huw. (ongeveer 28 jaar oud) (1) op 6 maart 1757 Veendam met Luitjen Lucas (Winsemius), afkomstig uit Noordbroek, ovl. voor 19 oktober 1783, kerk.huw. (2) HC 731 Wildervank 15-11-1783

kerk.huw. (2) op 30 november 1731 Veendam
met Geertruijt Ferdinants, geb. Cloppenburg [Duitsland]. (hc Veendam V ll 16/11/1731.)
Lidmaten Veendam 1744, den 28 Febr. Geertruit Ferdinands Huisvrouw van Conraet Harms van de Papisten overgek.

Op 7 december 1750 verkopen zij een huis in Veendam. (RA Vll) (Bron: Database Veendam/Wildervank, Leen Lamain, Internet)

Uit dit huwelijk:

  1. Harmke Koenraads Kanninga, geb. circa 1737 Veendam, woont huis nummer 38 op 25 oktober 1811 in Wildervank, winkelierse op 24 november 1811 in Wildervank, ovl. (ongeveer 74 jaar oud) op 24 oktober 1811 inWildervank (getuigen Gerrit Samuels Meihuisen, 34, koopman, Ellerus Uneken, 62, ontvanger, naaste naburen), otr. op 11 juli 1762 Veendam (religieus), kerk.huw. (ongeveer 25 jaar oud) op 1 augustus 1762 te Veendam met Harm Geerts Kanninga (Harm Mulder), geb. Odoorn, molenaar, ovl. in december 1791 Wildervank. Zij en haar man zijn aanwezig bij het opmaken van HC 15-11-1783, te Wildervank, van haar zuster Anna Coenraads.
  2. Gesina Konraads, ged. op 20 november 1740 Veendam.
  3. Geziena Konraads, ged. op 1 maart 1743 Veendam.
  4. Johannis Konraads, ged. op 11 oktober 1744 Veendam.

Naar aanleiding van een oproepje op twitter ontving ik van Martin Hillenga een tip: Die ortsnamen des Kreises Lippe’. Dan kom je wel bij het Westfälisches Ortnamenbuch Bd. 2 (pdf). Dat document heb ik doorgenomen en op basis daarvan trek ik voorlopig deze conclusie: Misschien ver gezocht, maar toch : Rödlinghausen zou wellicht een kandidaat kunnen zijn. Beetje Duits, Gronings binnensmonds uitspreken. “Wat zeggen ie?” ‘Rolngh’sen’ = Rolessen.

https://twitter.com/YinnarGenealogy/status/1557314270790123523?s=20&t=O33fFipCE-7PaLzFeAIviw
De link verwijst naar allegroningers. nl


Niet zo Fijn!

Al een aantal jaren ben ik op zoek naar de voorouders van Stijntje Derks Fijn. Zij is bewezen een dochter van Derk Jans Fijn, geb. op 26 nov 1766 Zuidbroek, ged. op 7 dec 1766 Zuidbroek en Muntendam, schipper, ovl. (25 jaar oud) op 26 jul 1792 Sappemeer, otr. op 12 nov 1791 Sappemeer, kerk.huw. (resp. 25 en ongeveer 28 jaar oud) op 12 dec 1791 Sappemeer en Ellegien Willems Smit, ged. op 6 nov 1763 Sappemeer, schippersche, ovl. (ongeveer 63 jaar oud) op 3 mrt 1827 Sappemeer, otr. (2) op 15 jul 1806 Sappemeer, kerk.huw. (resp. ongeveer 42 en ongeveer 33 jaar oud) op 31 aug 1806 Sappemeer Barent Jans Bakker, geb. in 1773, woont in 1810 Sappemeer Heerenlaan, ovl. (ongeveer 37 jaar oud) in mei 1810 Sappemeer, begr. op 1 jun 1810 Sappemeer.
Van vader Derk Jans Fijn kan ik vastsstellen dat zijn ouders zijn: Jan (Jannes) Derks Fijn, afkomstig uit Zuidbroek, ged. in okt 1731, Wildervank, schipper, woonde aan de Klapstreek, Zuidbroek; ovl. (ongeveer 44 jaar oud) circa 1776 Zuidbroek, begr. op 12 nov 1776 Sappemeer, kerk.huw. (resp. ongeveer 28 en ongeveer 27 jaar oud) op 15 jun 1760 Zuidbroek en Muntendam met Stijntje Hindriks (de Jonge), ged. op 31 mei 1733 Sappemeer, ovl. (ongeveer 36 jaar oud) circa 1770 Zuidbroek, begr. Sappemeer.
Daarna loop ik vast. Ik zou ze graag koppelen aan onderstaande familie Fijn, maar tot op heden is dat me niet gelukt.

Over de familienaam: was het een scheldnaam of een toponiem (ergens in het DTB wordt eens een plaats Fienne bij Osnabruck gemeld, ik kan een dergelijke plaats niet vinden)? Fien als in fijn- gelovig lijkt me niet waarschijnlijk, dat past meer bij gereformeerd afgescheidenen en dat was pas in 1847 aan de orde. Of toch? Zie het commentaar van Harry Perton, onderaan deze pagina.

De naam Fijn komt al voor in 1701.
Als beroepsnaam: voor zover ik de familie tegenkom waren het schippers.

Iemand suggesties of nog mooier: bewijzen voor afkomst en naam?

Parenteel van Jan Dercks Fijn, beperkt tot vier generaties.

I. Jan Dercks (Jan Dercks, Jan Fijn, Jan Dercks Fijn, Jan Derks Fijn) Fijn,  woont in op 24  januari  1701 Sappemeer, kerk.huw. (1)  op 16  december  1688 Sappemeer met Grietjen (Greete Lammers) Lammerts,  woont in op 24  januari  1701 Sappemeer.
Uit dit huwelijk:
1. Geesjen Jans, ged. op 4  mei  1690 Sappemeer, volgt IIa.
2. Derck Jans Fijn, ged. op 21  mei  1693 Sappemeer.
3. Lammert Jans Fijn, afkomstig uit Sappemeer, ged. op 22  april  1698 Sappemeer, ovl. circa  17  623, begr. Sappemeer, otr. (1)  op 6  februari  1724 Westerlee, kerk.huw.  op 27  februari  1724 Sappemeer met Stijntien Jans, dr. van Jan Nn  en Hille Jans, geb. Winschoten,  woont op 6  februari  1724 Heiligerlee Kloosterholt, ovl. voor  18  maart  1737, kerk.huw. (2)  op 18  maart  1737 Sappemeer met Aaltje Lucas, kerk.huw. (3)  op 7  december  1742 Sappemeer met Fennigje Harms, afkomstig uit Siddeburen.
4. Jacob Jans Fijn, ged. op 24  januari  1701 Sappemeer.
5. Lukes Fijn, ged. op 20  januari  1704 Sappemeer.
Jan Dercks Fijn, kerk.huw. (2)  op 10  november  1715 Sappemeer met Fennechien Jans, geb. Meppen.
Uit dit huwelijk:
1. Jan Derks Fijn, geb. circa  1715, volgt IIb.

IIa. Geesjen Jans, (dr. van I), ged. op 4  mei  1690 Sappemeer, ovl. op 27  april  1719 Sappemeer, kerk.huw.  op 10  februari  1714 Sappemeer met Tole Haikes, ovl. op 28  november  1717 Sappemeer.
Uit dit huwelijk:
1. Haike Toles, ged. op 2  december  1714 Sappemeer.
2. Grietien Toles, ged. op 19  december  1717 Sappemeer.

IIb. Jan Derks Fijn, (zn. van I), geb. circa  1715, kerk.huw. (1)  op 15  november  1739 Sappemeer,  woont op 10  februari  1743 Zuidbroek naast de weduwe Duursema,  wonen aan de Klapstreek op 31  oktober  1751 Zuidbroek met Frerikje Ulferts (Olvers) Olferts, dr. van Ulphert Jans  en Aaltje Jansen, ged. op 2  april  1714 Sappemeer.
Uit dit huwelijk:
1. Fennichje Jans, ged. op 13  november  1740 Sappemeer.
2. Olphert Jans, geb. Zuidbroek, ged. op 10  februari  1743 Sappemeer.
3. Aaltie Jans Fijn, ged. op 28  februari  1745 Sappemeer, volgt IIIa.
4. Derkje Jans Fijn, ged. op 2  april  1747 Sappemeer, volgt IIIb.
5. Derk Jans, ged. op 20  juli  1749 Sappemeer.
6. Grietje Jans Fijn, geb. Zuidbroek, volgt IIIc.
7. Lammert Jans, ged. op 1  september  1754 Sappemeer.
8. Jan Jans Fijn, geb. circa  oktober  1757 Sappemeer, volgt IIId.
Jan Derks Fijn, tr. (2)  circa  1782 met Fennigjen Poppes.

IIIa. Aaltie Jans Fijn (Fin Fien), (dr. van IIb), ged. op 28  februari  1745 Sappemeer, ovl. op 11  oktober  1811 Groningen, kerk.huw. (1)  op 1  januari  1771 Sappemeer met Nantje Pieters, schipper, ovl. voor  13  februari  1780.
Uit dit huwelijk:
1. Harmke Nantjes, ged. op 28  november  1773 Sappemeer.
2. Lammert Nantjes, ged. op 3  december  1775 Sappemeer.
3. Freerkje Nantjes Bisschop, ged. op 5  maart  1778 Sappemeer, volgt IVa.
Aaltie Jans Fijn, otr. (2)  op 13  februari  1780 Veendam, kerk.huw.  op 5  maart  1780 Hoogezand met Geert Hendriks Pot, zn. van Hindrik Jans Pot  en Geesjen Geerts, ovl. voor  17  september  1785, (Geert Hendriks tr. (1) met Grietje Jans.).
Uit dit huwelijk:
1. Jan Geerts Pot, ged. op 8  april  1781 Veendam.
2. Geertje Geerts Pot, ged. op 8  december  1782 Sappemeer.
Aaltie Jans Fijn, otr. (3)  op 11  september  1785 Veendam, kerk.huw.  op 17  september  1785 Groningen met Claes Jans (Klaas) de Vries, afkomstig uit Grijpskerk, ovl. voor  11  oktober  1811.
Uit dit huwelijk:
1. Pieter Klaassens de Vriese, ged. op 3  september  1786 Veendam.

IVa. Freerkje Nantjes Bisschop, (dr. van IIIa), ged. op 5  maart  1778 Sappemeer, ovl. op 26  februari  1834 Groningen, tr. met Jacob (Frederika Nantje Bisschop) Roelofs, geb. circa  1772, onderwijzer der jeugd, ovl. op 28  november  1827 Groningen.
Uit dit huwelijk:
1. Aaltje Roelofs, geb. in 1813, werkvrouw, ovl. op 27  februari  1864 Oosterwijtwerd.
2. Elisabeth Roelofs, geb. in september  1820 Groningen, ovl. op 20  juni  1878 Groningen.\

IIIb. Derkje Jans Fijn, (dr. van IIb), ged. op 2  april  1747 Sappemeer, weversche, ovl. op 7  januari  1823 Veendam, tr. met Jan Adam Loorbag (Lobag, Loerbag, Loorbach), geb. circa  1745 Krombach,  Hessen‑ Kassel  [Duitsland], wever, ovl. op 19  december  1822 Veendam.
Uit dit huwelijk:
1. Freerkje Jans Loorbag, ged. op 26  mei  1771 Sappemeer, ovl. vanaf  1822.
2. Christina Jans Loorbag, ged. op 2  mei  1773 Sappemeer, ovl. voor  7  juli  1774.
3. Christina Jans Loorbag, ged. op 7  augustus  1774 Sappemeer, ovl. voor  31  mei  1778.
4. Berent Jans Lohrbach, ged. op 8  oktober  1775 Sappemeer, ovl. vanaf  1822.
5. Kristina Jans Loorbag, ged. op 31  mei  1778 Sappemeer, ovl. voor  16  januari  1780.
6. Christina Lobag, ged. op 16  januari  1780 Sappemeer, ovl. voor  30  september  1781.
7. Kristina Jans Loorbag, ged. op 30  september  1781 Sappemeer, wever, ovl. voor  1822.
8. Adam Jans Loorbach, ged. op 18  januari  1784 Sappemeer, wever, ovl. vanaf  1822.
9. Christiaan Jans (Kristjaan) Loorbag, geb. op 24  mei  1787 Veendam, Wever, ovl. vanaf  1822.
10. Derk Jans Loorbach, ged. op 12  september  1790 Veendam, wever, ovl. vanaf  1822, kerk.huw.  op 26  februari  1816 Veendam met Freerkje Jans Fijn, (dr. van IIId), ged. op 6  september  1789 Sappemeer.
11. Johan Adam (Jan Jans) Loorbach, ged. op 13  april  1794 Veendam, wever, ovl. vanaf  1822.

IIIc. Grietje Jans Fijn, (dr. van IIb), geb. Zuidbroek, ged. op 31  oktober  1751 zuidbroek  en  Muntendam, ovl. op 4  januari  1845 Groningen, kerk.huw.  op 19  maart  1775 Sappemeer met Jan Luitjes, zn. van Luite Jacobs  en Liefke Hindriks, geb. circa  1751 Sappemeer, schipper, ovl. op 6  september  1832 Groningen.
Uit dit huwelijk:
1. Liefke Jans de Groot, ged. op 27  juli  1777 Sappemeer, ovl. op 11  april  1846 Groningen.
2. Freerkje Jans, ged. op 24  januari  1779 Sappemeer.
3. Freerkje Jans de Groot, ged. op 12  maart  1780 Sappemeer, ovl. op 27  december  1850 Groningen.
4. Luitje Jans, ged. op 23  februari  1783 Sappemeer.
5. Jantje Jans, ged. op 29  april  1785 Groningen, volgt IVb.
6. Jan Jans de Groot, ged. op 10  juni  1787 Sappemeer, ovl. op 1  maart  1820 Groningen.
7. Hindrik Jans, ged. op 29  maart  1789 Sappemeer.
8. Hindrik Jans, ged. op 12  december  1790 Sappemeer.
9. Lammert Jans, ged. op 28  juli  1793 Sappemeer.

IVb. Jantje Jans, (dr. van IIIc), ged. op 29  april  1785 Groningen,
een zoon:
1. Frederik Fijn, ged. op 20  maart  1810 Groningen, scheepstimmerman, ovl. op 17  maart  1846 Wildervank, kerk.huw.  op 20  mei  1833 Wildervank met Antje Okkes de Jonge, ged. op 10  mei  1807 Wildervank, ovl. op 20  februari  1846 Wildervank.

IIId. Jan Jans Fijn, (zn. van IIb), geb. circa  oktober  1757 Sappemeer, zeeman, ovl. op 11  september  1832 Sappemeer, tr. met Zwaantje Machiels Dekker, geb. circa  1756, ovl. op 21  april  1820 Sappemeer.
Uit dit huwelijk:
1. Michiel Jans Fijn, ged. op 4  november  1787 Sappemeer.
2. Freerkje Jans Fijn, ged. op 6  september  1789 Sappemeer, tr. met Derk Jans Loorbach, (zn. van IIIb) (zie IIIb).
3. Pieter Jans Fijn.
4. Jan Jans Fijn.
5. Grietje Jans Fijn.

Bron: Groninger Archieven

Van Harry Perton (@Gelkinghe) ontving ik via Twitter de volgende reactie (27-01-2022):

De bij- en scheldnaam ‘Fiene’/’Fijne’ voor bevindelijk-gereformeerde zwartkousen komt al in de eerste decennia van de 18e eeuw voor. Bij de twisten tussen aabhangers en tegenstanders van Schortinghuis bv., rond 1740, valt die term nogal eens in Oldambtster kerkeraadshandelingen
Familienaam Fijn: https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_lcnaam=fijn&gba_naam=Fijn&nfd_naam=Fijn&operator=eq&taal=
Familienaam Fien: https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_lcnaam=fien&gba_naam=Fien&nfd_naam=Fien&operator=eq&taal=.
Een ander scheldwoord, dat er dichtbij zat, was fymelaar (of futzelaar, later femelaar): https://books.google.nl/books?id=JIa8dSHYAP8C&pg=PA159&dq=Fymelaar&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwj7vau-_tH1AhWFzaQKHRE6Aq8Q6AF6BAgHEAI#v=onepage&q=Fymelaar&f=false



Parenteel van Adolph Rix

Resultaat van een klein onderzoekje; niet uitputtend, maar misschien komt het iemand van pas.

Generatie I

I. Adolph Rix, geb. Ercklens,  Gelderland, (was dit wellicht Erkelenz, NRW?) korporaal onder kapitein Groothuis,  (soldaat onder de heer Capitein Groothuis op 29  maart  1712 Groningen,  woont in 1716 Delfzijl,  korporaal onder capitein Groothuis op 1  april  1716) te Groningen, kerk.huw.  op 29  maart  1712 Groningen,  (getuige: Capt. Groothuis, praesent;
Jan Koninck voor bruid, daartoe verzocht) met Anna Margareta Pieters, geb. Groningen.
Uit dit huwelijk:

  1. Balthasar Rix, ged. op 8  januari  1713 Bergen  op  Zoom, volgt II.
  2. Susanna Christina Rix, ged. op 1  maart  1716 Delfzijl.
  3. Elisabeth Rix, ged. 11 april 1717, Groningen, geboren Brede Gang bij het Schuitendiep

kerk.huw. (2)  op 8  januari  1723 Coevorden
met Lubarta (Labrata Adolfs, Lubarta Reux) Arents, geb. Coevorden.
Uit dit huwelijk:

  1. Hendericus Rijx, geb. Groningen, ged. op 28  maart  1726 Groningen.
  2. Gerhardus Reux, ged. op 18  juni  1730 Lieroord.
  3. Daniel Rieks, ged. op 20  juli  1738 Groningen.

Generatie II

II. Balthasar Rix, (zn. van I), ged. op 8  januari  1713 Bergen  op  Zoom,  getuige: Georgius Kerckmaijer, Adriana Brevil, Anna Elisabeth Rex, kerk.huw. (1)  op 6  oktober  1737 Westerlee  en  Heiligerlee met Geesien Aaldrigs, woonachtig te Westerlee, (Geesien tr. (1) met Jan Dideriks.).
Balthasar Rix, kerk.huw. (2)  op 5  augustus  1742 Oude  Pekela met Hilligjen Jans Kleve, geb. Pekel  A, (Hilligjen Jans tr. (1) met Harm Lodewijks Veltrop.).
Uit dit huwelijk:

  1. Adolph Rix, geb. Groningen, ged. op 31  juli  1744 Groningen. Ovl. Voor 1747.
  2. Adolph Rijckx, ged. in 1747 Oude  Pekela. Ovl. Voor 1758

Balthasar Rix, kerk.huw. (3) op 11 november 1757 Oude Pekela met Liefke Tjarks, afkomstig uit Winschoten.
Uit dit huwelijk:

  1. Adolph Rix, ged. op 30  juli  1758 Oude  Pekela, volgt IIIa.
  2. Tjark Rix, ged. op 16  november  1760 Oude  Pekela.
  3. Marten Rix, ged. op 4  april  1762 Oude  Pekela.
  4. Eltje Rix, ged. op 4  augustus  1765 Oude  Pekela.
  5. Margriete Rix, ged. op 23  november  1766 Oude  Pekela.
  6. Paul Baltes Rix, geb. circa  1770, volgt IIIb.

Generatie III

IIIa. Adolph Rix (Rijks), (zn. van II), ged. op 30  juli  1758 Oude  Pekela, kerk.huw.  op 9  juli  1780 Oude  Pekela met Willemijna Jans, afkomstig uit Bellingwolde.
Uit dit huwelijk:

  1. Liefke Adolfs, ged. op 2  juni  1782 Oude  Pekela.
  2. Jan Adolphs Rix, ged. op 7  december  1783.
  3. Liefke Rix, ged. op 25  september  1785 Oude  Pekela, ovl. voor  1789.
  4. Baltes Adolphs Rix, geb. op 26  augustus  1787 Oude  Pekela, ged. op 2  september  1787 Oude  Pekela.
  5. Liefke Adolfs, geb. op 25  augustus  1789 Oude  Pekela, ged. op 30  augustus  1789 Oude  Pekela.
  6. Tjark Adolfs Rix, geb. op 15  juni  1792, ged. op 24  juni  1792 Oude  Pekela.
  7. Wendelke Rix, geb. op 14  mei  1796 Oude  Pekela, ged. op 21  mei  1796 Oude  Pekela.
    IIIb. Paul Baltes Rix, (zn. van II), geb. circa  1770, begr. op 30  augustus  1808 Oude  Pekela, tr. met Harmanna Tobias, dr. van Tobias Willems  en Janna Jans, geb. op 10  juni  1778 Westerlee, ged. op 14  juni  1778 Westerlee  en  Heiligerlee, ovl. op 6  juni  1823 Oude  Pekela, (Harmanna tr. (2) met Jan Berends Lowijs.). Uit dit huwelijk:
  8. Baltes Pauls, geb. op 12  mei  1801 Oude  Pekela, ged. op 18  mei  1801 Oude  Pekela, ovl. voor  10  december  1805.
  9. Tobias Rix, ged. op 13  november  1803 Oude  Pekela, volgt IV.
  10. Baltes Pauls, geb. op 10  december  1805 Oude  Pekela, ged. op 15  december  1805 Oude  Pekela, begr. op 10  maart  1810 Oude  Pekela.
  11. Pauwelina Rix, geb. op 19  februari  1809 Oude  Pekela, ged. op 26  februari  1809 Oude  Pekela, begr. op 21  maart  1810 Oude  Pekela.

Generatie IV

IV. Tobias (Tobias Paules Riks) Rix, (zn. van IIIb), ged. op 13  november  1803 Oude  Pekela,  boerenknecht in 1833,  woont op 3  mei  1833 Jipsinghuizen, ovl. op 18  mei  1868 Oude  Pekela, tr.  op 3  mei  1833 Vlagtwedde met Zwaantijn Christiaans Bomekamp, geb. in 1804 Vlagtwedde, ovl. op 8  januari  1864 Vlagtwedde.
Uit dit huwelijk:

  1. Harmanna Rix, geb. op 3  mei  1845 Vlagtwedde, ovl. op 1  juli  1904 Beerta.
  2. Christiaan Rix, geb. op 2  november  1839 Vlagtwedde, volgt V.
  3. Trjntje Rix, geb. op 26  augustus  1834 Vlagtwedde, ovl. op 12  september  1901 Vlagtwedde.
  4. Harmannus Rix, geb. op 14  februari  1837 Vlagtwedde, ovl. op 17  februari  1890 Tange.

Generatie V

V. Christiaan Rix, (zn. van IV), geb. op 2  november  1839 Vlagtwedde, rijkscommies,  Rijkscommies op 6  maart  1867 Wedde,  commies op 17  januari  1869 Ter  Apel,  woont circa  11  mei  1876 Uithuizermeeden,  woont voor  24  oktober  1893 Veendam,  commies bij Rijksbelasting op 10  augustus  1895 Hoogeveen (bron: huwelijk zoon Theodorus Rix, Wildervank),  woont Ike Winter (zie V) voor  27  juni  1899 Hoogeveen,  woont na  27  juni  1899 Wildervank, ovl. op 9  december  1916 Wildervank, tr.  op 6  maart  1867 Wedde met Ike Winter, dr. van Hindrik Jacobs Winter  en Sietske Berends Hamster, geb. op 27  juni  1841 Bellingwolde,  woont Christiaan Rix (V) voor  27  juni  1899 Hoogeveen, ovl. op 23  juli  1917 Veendam.
Uit dit huwelijk:

  1. Sieka Zwaantina Rix, geb. op 27  april  1867 Vlagtwedde, ovl. op 8  augustus  1868 Ter  Apelkanaal.
  2. Theodorus Rix, geb. op 17  januari  1869 Ter  Apel,  boekbinder in 1914 Veendam, ovl. op 2  juli  1914 Veendam, tr.  op 10  augustus  1895 Wildervank met Roelfina Bieze, geb. circa  1872 Stadskanaal.
  3. Sieka Rix, geb. op 6  mei  1875 Ter  Apel, ovl. op 11  mei  1876 Uithuizermeeden.
  4. Sieka Zwaantina Rix, geb. op 4  december  1877 Uithuizermeeden, ovl. op 18  december  1958 Utrecht.


Persoonskaart van Hanno Jurriens

Hanno (Hanne Jurjens) Jurriens, woont in 1696 Nieuw-Beerta, ovl. tussen 18 mei 1716 en 19 mei 1716 Nieuw-Beerta
kerk.huw. (1) op 28 jul 1667 Nieuw-Beerta met Wendel Harrems.
Uit dit huwelijk:

  1. Trijnje Hannes, ged. op 21 nov 1669 Nieuw-Beerta.
  2. .remke Jurriens, ged. op 1 jun 1671 Nieuw-Beerta {Harremke wellicht}.

kerk.huw. (2) op 6 sep 1674 Beerta
met Bettie Jans.
Uit dit huwelijk:

  1. Trijnje Hannes, ged. op 27 feb 1676 Nieuw-Beerta.
  2. Martjen Hannes, ged. op 30 aug 1677 Nieuw-Beerta.
  3. Wendel Hannes, ged. op 28 mei 1678 Nieuw-Beerta (aanname, doopnaam niet te lezen)
  4. Jurjen Hannes, ged. op 23 mei 1681 Nieuw-Beerta.

kerk.huw. (3) op 15 feb 1685 Nieuw-Beerta
met Hilke Andries.
Uit dit huwelijk:

  1. Jurjen Hannes, geb. op 26 jan 1686 Nieuw-Beerta, ged. op 30 okt 1686 Nieuw-Beerta, begr. op 24 jul 1702 Nieuw-Beerta.
  2. Andries Hannes, ged. op 24 okt 1687 Nieuw-Beerta, ovl. (hoogstens 37 jaar oud) voor 1725.
  3. Ha.. Hannes, ged. op 21 dec 1689 Nieuw-Beerta.
  4. Trijntje Hannes, begr. op 23 apr 1691 Nieuw-Beerta.
  5. Heebe Hannes, ged. op 4 jul 1692 Nieuw-Beerta, begr. op 14 aug 1692 Nieuw-Beerta.
  6. Trijntje Hannes, ged. op 4 jul 1692 Nieuw-Beerta, begr. op 11 jan 1693 Nieuw-Beerta.
  7. Heebe Hannes, geb. Nieuw-Beerta, ged. op 10 dec 1693 Nieuw-Beerta, begr. op 3 jul 1696 Nieuw-Beerta.
  8. Edske Hannes, geb. tussen apr 1696 en jun 1696 Nieuw-Beerta, ged. Nieuw-Beerta, ovl. (hoogstens 48 jaar oud) circa 1745.
  9. Heebe Hannes, ged. op 16 apr 1699 Nieuw-Beerta.
  10. Nn Hannes, ged. op 15 apr 1702 Nieuw-Beerta.