Blog

Lammegijn Arends

Sinds jaar en dag (tussen 1985 en 2023) heb ik mijn voormoeder Tijtje Venema als een dochter van Jacob Berends Venema en Lammegijn Berends genoteerd. Haar ouders heb ik nooit kunnen traceren. Wel had ik keurig zijdelings in mijn gegevens vermeld dat haar moeder bij het sluiten van het huwelijk het patroniem Arents voerde en van Scharmer afkomstig was. In alle andere documenten wordt deze moeder Lammegijn steevast opgevoerd met patroniem Berends (of Berents). Een doop van Lammegijn in Scharmer was echter onvindbaar.

Onlangs bracht ik een onverwacht bezoek aan de geboorteplaats van Tijtjes echtgenoot Jobst Henrich Ridderbosch. Bij thuiskomst besloot ik zijn lijn toch nog eens scrupuleus te onderzoeken. Van het éen kwam het ander: Lammegijn drong zich naar voren en ik kon haar niet meer loslaten. Er moest toch wel èrgens íets te vinden zijn? Zou ze dan toch een kind van een zekere Arent zijn? De zoektocht begon!

Als ik de meisjesnaam Lammegijn in beschouwing neem, is het eerste wat bij me opkomt dat dat geen typisch Groningse meisjesnaam is. Het wijst meer in de richting van Drenthe of Overijssel. Toen ik die overtuiging als leidraad nam, kwam er één echtpaar in aanmerking: Arend Jans, van Scharmer en Grietje Jans, van Kalenberg in Overijssel. Zij trouwen op 3 juni 1770 in Scharmer en krijgen twee kinderen: Lammigje, op 7 april 1771 gedoopt te Westerbroek, de ouders wonen in de ‘hutten van de heer Hoeth’; gestorven voor oktober 1773; en Lammegijn, gedoopt op 10-10-1773 in Scharmer. Maar niet alles is altijd wat het lijkt: want wat blijkt? De ouders van Grietje heb ik nog niet gevonden, maar de moeder van Arend Jans heet in ieder geval Lammegien…

Het is zeer aannemelijk dat Arent de jongste zoon is van Jan Abrams en Lammigien Tiddes. Dit echtpaar laat op 6 februari 1746 in Scharmer hun (zesde) zoon Arent dopen. Jan Abrahams was afkomstig uit Kropswolde en Lammigien kwam van Martenshoek. Lammigien overleed tussen 1746 en 1750, waarna Jan Abrahams hertrouwde met Ida Thomas.

Terugkomend op Arend Jans en Grietje Jans: het zal duidelijk zijn dat het voor hun gezin geen vetpot was. Arbeiders in het veen, wonen in een hut bij de vervening, kinderen ingezet voor werkzaamheden… en dan vermoedelijk een dominee die al die lui uit het veld niet allemaal uit elkaar kon houden. Wellicht werd Lammechijn Arends door een enkele verschrijving de geschiedenis ingeslingerd Lammechijn Berends.

Kwartierstaat van Tijtje Venema

Generatie I

1. Tijtje (Tetje, Tietje, Tijdje) Venema, geb. te Scharmer, ged. op 9 juli 1797 te Scharmer, huis nr. 128, Scharmer in 1821, arbeidster tussen 1824 en 1831 te Westerbroek, huis nr.175, Scharmer in 1824, huis nr.18, Westerbroek in 1831, dagloonersche tussen 1844 en 1858 te Scharmer, ovl. (ongeveer 61 jaar oud) op 17 september 1858 te Scharmer (getuige: Roelf Jans Klunder, 54, zaakwaarnemer, Scharmer; Enne Pieters Nieborg, 32, dagloner, Scharmer), sam. na 1821, tr. (resp. ongeveer 47 en 51 jaar oud) (Burgerlijke Stand) op 28 december 1844 te Slochteren met Jobst Hinrich (Hindrik) Ridderbusch (Ridderbos), geb. op 29 december 1792 te Westorf, Lippe-Detmold [Duitsland], ged. op 1 januari 1793 te Hohenhausen, Lippe-Detmold [Duitsland], boerenknecht in 1821 te Ten Boer, huis nr.175, Scharmer in 1824, arbeider tussen 1824 en 1831 te Scharmer, huis nr.18, Westerbroek, in 1831, dagloner tussen 1844 en 1857 te Scharmer, woont met Antje Ridderbüsch (zie 1) tussen 1844 en 1850 te Harkstede, ovl. (64 jaar oud) op 25 mei 1857 te Scharmer.

Generatie II

2. Jacob Berends Venema, geb. circa 1779, schipper op 1 november 1811 te Groningen, liggend Schuitendiep letter O, Canton 2, woont huis nr. 02, Scharmer in 1829, arbeider in 1829 te Scharmer, ovl. (ongeveer 50 jaar oud) op 10 januari 1829 te Scharmer (getuige: Harm Hofman, 65, landbouwer, Scharmer; Cornelis Tiddes Stedema, 51, Scharmer (naburen, geen verwantschap)), relatie (2) met Harmke Harms Veen, geb. circa 1772 te Hoogezand, woont huis nr. 02, Scharmer, 02 Scharmer in 1829, ovl. (ongeveer 77 jaar oud) op 28 januari 1849, kerk.huw. (resp. ongeveer 18 en ongeveer 23 jaar oud) (1) op 16 maart 1797 te Scharmer met
3. Lammegijn Arends, woonachtig te Scharmer, ged. op 10 oktober 1773 te Scharmer, ovl. (hoogstens 30 jaar oud) voor 1804.

Generatie III

4. Berend Hendriks Venema, tr. (Teetje ongeveer 27 jaar oud) op 6 mei 1759 te Scharmer met
5. Teetje Popkes, ged. op 12 augustus 1731 te Scharmer.
6. Arent Jans, ged. op 6 februari 1746 te Scharmer, kerk.huw. (ongeveer 24 jaar oud) op 3 juni 1770 te Scharmer met
7. Grietje Jans, afkomstig uit Kalenberg, Overijssel.

Generatie IV

10. Poppe Claes, ged. op 29 maart 1696 te Hoogezand, kerk.huw. (ongeveer 34 jaar oud) op 1 oktober 1730 te Scharmer met
11. Grietje Lammerts Pesman, tr. (1) met Willem Geerts, ged. in 1700, ovl. (ongeveer 30 jaar oud) in 1730.
12. Jan Abrahams, afkomstig uit Kropswolde, geloofsbevestiging, lidmaat op 11 maart 1729 te Kropswolde, kerk.huw. (2) op 27 december 1750 te Scharmer met Ida Thomas, (Ida tr. (2) met Jan Wiltes Heijdema.), otr. (1) op 10 april 1729 te Kropswolde, kerk.huw. op 15 mei 1729 te Scharmer met
13. Lammigjen Tiddes, afkomstig uit Martenshoek.

Generatie V

20. Claes Poppens, tr. op 17 januari 1686 te Kolham met
21. Martien (Marrejen) Lamberts.